Gjuha shqipe shkruhet me alfabetin latin. Alfabeti i shqipes ka 36 shkronja latine të thjeshta ose të kombinuara për të paraqitur vlerat fonetike të 36 fonemave.
Alfabeti i shqipes ka shkronja të mëdha e të vogla, shtypi dhe dore:
Tabela 1.
Gjuha letrare shqipe ka 7 fonema zanore, që përfaqësohen nga 7 shkronja të thjeshta (a, o, u, y, i, e, ë) dhe 29 fonema bashkëtingëllore, që përfaqësohen nga po aq shkronja latine të thjeshta ose dyshe (bigrame), si më poshtë : b, c, ç, d, dh, f, g, gj, h, j, k, l, ll, m, n, nj, p, q, r, rr,s, sh, t, th, v, x, xh, z, zh
Shumica e bashkëtingëlloreve janë shkronja latine të thjeshta, ose dyshe (bigrame) të përshtatura për disa fonema të shqipes që mungojnë në gjuhët neolatine.
b [b]: baba, bori i bukur.
c [ts]: ca, copë, mace.
ç []: çifteli, çantë, çelës.
d [d]: dardhë, dash, det.
dh []: dhe, dhjetë, i bardhë.
f []: familje, faqe, fëmijë.
g []: gisht, gojë, gotë.
gj []: gjashtë, i gjatë, gjel.
h []: ha, hundë, hyj.
j []: jam, javë, jo.
k []: ka, kalë, kosovar.
l []: laj, lek, lexoj.
ll []: (shqiptohet si anglisht hill): llafazan, llambë, llullë.
ka si parim themelor të drejtshkrimit parimin fonetik, sipas të cilit fjalët shkruhen ashtu si shqiptohen dhe anasjelltas. Ky parim zbatohet në pjesën më të madhe të fjalëve, si edhe emrat e përveçëm të njerzëve e të vendeve, qofshin shqiptarë, qofshin të huaj. e vetmja zanore që shkruhet edhe në disa raste ku, në fakt, nuk shqiptohet është ë fundore, si :punë, pjesë, fjalë, shkollë, shkallë, rrugë, kam dalë, kam vjelë, kam sjellë, kam mbjellë,, si dhe në disa pozicione në gji të fjalës: pjesëmarrës, arkëtar, këmbëshpejtë, argëtim, anëtarësi, mirësi etj.
Mbi këtë bazë shkruhet sipas shqiptimit që kanë, në gjuhën prej nga merren, edhe fjalët e huazuara nga gjuhët tjera, si edhe emrat e vendeve e të njerëzve, si: Diana, Ilada, Beriloz, Diogjen, Etiopi, Hesiodi, Violetë, Jemen, Jalta, Jerusalem, Jordani, Azerbaixhan, Bajron, Bajkal, Hajne, Kajro, Lajpcig, Tajlandë, Versajë, Xhamajkë, Bejrut, Cejlon, Marsej, Rio de Zhanejro, Gëte, Bethoven, Zhan Zhak Ruso, Shiler, Shopen, Shtajnbek, Vagner, Shekspir, Nju-Jork, Uashington, Uollstrit, Uilson, Sharl dë Gol, Çarli Çaplin' etj. .
Në gjuhën shqipe të shkruar nuk përdoret asnjë lloj theksi. Si rregull, shumica e fjalëve të shqipes e kanë theksin në rrokjen e parafundit (paroksitone): arë, urë, erë, orë, dorë, derë, darë, punë, fjalë, shkollë, shkallë, hënë, nënë, të holla, të gjata, të lashta, të kuqe, ishull, faqe, sipërfaqe, këmbë, këngë, shkop, dardhë, mollë.
Një numrë fjalësh janë me theks fundor (oksitone), por ato janë të pakta dhe theksimi i tyre fundor del nga konteksti, pa qenë nevoja për ndonjë shenjë të veçantë: fe, rrufe, be, shtëpi, çati, parti, rini, liri, lmturi, bukuri, dashuri, dituri, egërsi, trimëri, si dhe disa fjalë me origjinë nga turqishtja, si: baba, kala, hata, bela, bakllava, penxhere, tenxhere, xhami, minare etj.
Ka edhe sasi fjalësh me theksin në rrokjen e dytë para fundit (proparoksitone), si: flutura, petulla, vetulla, shpatulla, kumbulla, vjedhurazi, fshehurazi, rishtazi.
Shënim
Një numër i kufizuar fjalësh kanë formë fonetike të njëjtë (identike) dhe dallohen vetëm nga theksi. Në këto raste, për të mos shkaktuar keqkuptime, mund të përdoret edhe shenja e theksit, si p.sh.: bári dhe barí, drejtóri dhe drejtorí, minístri dhe ministrí, stóli dhe stolí, kálli dhe kallí.
