Hipi Zhdripi i Matematikës/4

Njësia matëse e pasqyrimit apo përmasat e pasqyrimit është masa krahasuese për figurat e vizatuara apo të fotografuara.

Vizatimet apo fotografitë janë pasqyrime të objekteve e figurave të cilat përftyrimet e tyre i zvogëlojnë apo i zmadhojnë. Gjatë kësaj përftyra dhe figura origjinale duhet të jenë të ngjashme. Përmasat e gjatësive dhe distancave duhet të jenë të njëjta.

Nëse Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. TeX parse error: Undefined control sequence \emph"): {\displaystyle {\emph {a}}} është gjatësia e një lakore në figurën origjinale dhe Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. upstream connect error or disconnect/reset before headers. reset reason: connection termination"): {\displaystyle {\emph {a}}'} gjatësia e asaj lakore në pyftyrimin e asaj figure, atëherë përmasa e pasqyrimit do të jetë thyesa:

{\frac {a'}{a}}

gjegjësisht: Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. TeX parse error: Undefined control sequence \emph"): {\displaystyle {\emph {a'}}:{a}} .

Kështu për shembull në hartë është paraqitur përmasa 1:200 000, atëherë kjo do të thotë se 1 cm në hartë i përgjigjet 200 000 cm (=2 km) në natyrë. Apo një gurë i zallit është fotografuar me përmasat 50:1, atëherë ajo që shohim është pesëdhjetë herë më e madhe se guri në natyrë.

Intervali i mbyllur NË ENCIKLOPEDI

Segment apo interval i mbyllur quhet një drejtëz të cilës i takojnë dy pikat e skajshme të vetë drejtëzës.

[a;b]=\left\{x\in \mathbb {R} |a\leq x\leq b\right\}

, është interval i mbyllur, ndërsa:

]a;b[=\left\{x\in \mathbb {R} |a<x<b\right\}

është interval i hapur

Shprehja "e mbyllur" apo "i mbyllur" përdoret edhe në raste tjera kur dëshirohet të tregohet saktësia e sipërfaqes. Kështu një sipërfaqe konsiderohet e mbyllur kur asaj i takojnë edhe pikat e skajshme të kufirit (ramit). Kështu kur flitet për sipërfaqen e brendshme shpesh përdoret edhe shprehja sipërfaqja e hapur.

Absolute NË ENCIKLOPEDI

Fjala absolute vije nga latinishtja dhe në matematikë përdoret në disa drejtime po më të njëjtin kuptim. Kështu bie të dëgjohet të flitet për :

Vlerën absolute apo për vlerën e plotë
Termi absolut në polinomet si p.sh koeficienti Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. TeX parse error: Undefined control sequence \emph"): {\displaystyle {\emph {a}}_{0}} në polinomin Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. TeX parse error: Undefined control sequence \emph"): {\displaystyle {\emph {a}}_{n}x^{n}+...+a_{2}x^{2}+a_{1}x+a_{0}} .
Gabimi absolut gjatë matjeve. Kështu nëse është matur vlera Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. upstream connect error or disconnect/reset before headers. reset reason: connection termination"): {\displaystyle {\emph {a}}} me një gabim (saktësi të matjes) $\triangle a$ , atëherë $\triangle a$ quhet gabimi absolut dhe shprehja ${\frac {\triangle a}{a}}$ quhet gabim relativ i matjes.
Gjasa absolute te Llogaritja e gjasave. Nëse gjatë llogaritjes së gjasave tek rastet e lira të përsëritura është vërejtur rasti/ramja e përsëritur Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. upstream connect error or disconnect/reset before headers. reset reason: connection termination"): {\displaystyle {\emph {n}}} -herë për saktësisht Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. TeX parse error: Undefined control sequence \emph"): {\displaystyle {\emph {k}}} -herë prova, atëherë Nuk e kuptoj (Conversion error. Server ("https://wikimedia.org/api/rest_") reported: "Cannot get mml. TeX parse error: Undefined control sequence \emph"): {\displaystyle {\emph {k}}} -ja quhet gjasa absolute ndërsa ${\frac {k}{n}}$ gjasa relative e rastit/ramjes.

Distanca NË ENCIKLOPEDI

Fig 1. Projektimi i pikës në dre.

Fig 2. Drejtëzat në paralele

Fig 3. Drejtëzat në hapësirë

Largësia, Afrimi

Distanca është afërsia në mes të dy pikave P,Q në një rrafsh apo në hapësirë. Vija lidhëse më e shkurt nga P në Q është distanca, afërsia PQ.

Afërsia e pikës nga drejtëza.

Si afërsi e pikës P nga drejtëza g (në rrafsh apo hapësirë) merret gjatësia nga P deri te "hija" (projektimi, pasqyrimi) e saj në drejtëz g. Shih figurën 1.

Afërsia në mes dy drejtëzave paralele.

Si afërsi e drejtëzave paralele g dhe h (në rrafsh apo hapësirë) merret gjatësia nga një pikë e marrë nga drejtëza g, pika P deri te drejtëza h. Shih figurën 2.

Afërsia në mes dy drejtëzave që prehen.

Afërsia në mes dy drejtëzave që prehen në hapësirë është e barabartë me gjatësinë e vijës e cila ndodhet pingul në të dy drejtëzat. Shih figurën 3.

Afërsia në mes dy drejtëzave paralele.

Afërsia e pikës nga një rrafsh (plan gjeometrikë) në hapësirë është gjatësia nga pika P deri në hijen e plotë (projektimin, pasqyrimin 90 shkallë) në rrafsh. Shih figurën 4.

Afërsia e drejtëzës nga rrafshi paralel me të.

Afërsia e drejtëzës

\mathbf {g}

nga rrafshi (plan gjeometrikë) paralel me të

{\boldsymbol {\varepsilon }}

në hapësirë është gjatësia në mes dy drejtëzave paralele në hapësirë. Po ashtu kjo vlen edhe për dy rrafshe paralele

{\boldsymbol {\varepsilon }}

dhe

{\boldsymbol {\eta }}

, ku për të gjet afërsinë e tyre matet gjatësia në mes të dy drejtëzave të tërhequra në rrafshin përkatës.Shih figurën 5.


Fig 4. Pika dhe rrafshi	Fig 5. Rrafëshet paralele

Afërsia e pikave, drejtëzave dhe rrafsheve mund të shprehet në algjebër pasi që të vizatimi të jetë bartur në një sistemin kordinativ.

< 3

faqe
- 4 -

5 >