Mjaft është mjaft, nuk lejoj ndarje të Kosovës

Ramush Haradinaj

Vendi im, Kosova, po kërkohet të bëjë një zgjedhje të pamundur që do të zhvleresonte sakrificën e bërë nga ushtarët e SHBA, do të minojë stabilitetin e rajonit dhe do të kërcënojë aleatët e Amerikës. Përballë sulmit të qëndrueshëm nga Serbia, që nënkuptonte minimin e sovranitetit, sigurisë dhe begatisë sonë, ka disa që dëshirojnë që Kosova të angazhohet në të ashtuquajturën pastrimin etnik ‘paqësor’ në Ballkan. Kjo është një përpjekje e shkurtër për t’u dhënë një të detyruar me shpresën se ngacmimi do të ndalet. Ne nuk do ta bëjmë këtë – ne do të qëndrojmë kundër atyre që do të perpiqen të përfitonin prej nesh, duke punuar njëkohësisht drejt një paqeje afatgjate dhe gjithëpërfshirëse.

Pas një fushate genocidale të terrorit, Kosova fitoi pavarësinë e saj nga Serbia përmes sakrificës së vështirë, të mbështetur nga Shtetet e Bashkuara dhe NATO. Që nga lufta e vitit 1999 dhe deklarata jonë e pavarësisë në vitin 2008, ne kemi ndërtuar një shtet modern të përkushtuar ndaj demokracisë dhe integrimit me NATO, Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara. Që sot, më shumë se gjysma e anëtarëve të Kombeve të Bashkuara e njohin pavarësinë tonë.

Megjithatë, Serbia dhe aleati i saj Rusia kanë refuzuar të njohin sovranitetin tonë dhe luftuan për të bllokuar bashkimin tonë me Kombet e Bashkuara. Duke shkelur marrëveshjen e Brukselit për normalizimin e marrëdhënieve, Serbia ka punuar për të bllokuar rrugën tonë drejt E.U. anëtarësim, si dhe anëtarësim në shumë organizata ndërkombëtare. Javën e kaluar, përpjekjet tona për t’u bashkuar me Interpol u dëmtuan, duke ndihmuar krimin e organizuar dhe duke dëmtuar zbatimin e ligjit të brendshëm.

Tani, Presidenti serb Aleksandar Vuçiç, mbështetur nga Rusia, na ka bërë një ofertë të turpshme: Serbia do ta njohë Kosovën nëse ia japim atë pjesë të territorit tonë. Serbia dëshiron të krijojë një shtet etnikisht ‘të pastër’, duke hequr njerëzit nga shtetësia e tyre dhe duke i dëbuar nga shtëpitë e tyre.

Kjo është një çmim shumë i lartë për të paguar. Ne nuk do të shkelim kushtetutën tonë, nuk do të heqim dorë nga sovraniteti dhe nuk do të shkatërrojmë integritetin tonë territorial vetëm që Serbia të njohë diçka që tashmë është një fakt. Ne gjithashtu nuk do të vendosim një precedent të rrezikshëm që do të destabilizojë Ballkanin e gjerë dhe ato vende që luftojnë për integritetin e tyre territorial, si Izraeli, Ukraina dhe India.

Shumica dërrmuese e ekspertëve ndërkombëtarë e kundërshtojnë këtë ide. Gjithashtu është refuzuar me forcë nga populli i Kosovës – me 77 përqind votuan kundër saj në një sondazh të fundit. Si kryeministër i vendit, kurrë nuk do ta mbështesja një tregti të tillë.

Më thelbësisht, ne gjithashtu nuk kemi besim se Serbia do të respektojë zotimet e saj, duke pasur parasysh historinë e saj të veprimit në keqbesim. Serbia ka dështuar të zbatojë ndonjë marrëveshje të madhe me të cilën ka hyrë me Kosovën duke përfshirë Planin e Ahtisarit, marrëveshjen e Brukselit 2013 për normalizimin e marrëdhënieve dhe marrëveshjet 2013 dhe 2015 për furnizimin me energji elektrike. E.U. dhe Shtetet e Bashkuara ishin garantues të këtyre marrëveshjeve, duke demonstruar se si Serbia injoron presionin ndërkombëtar kur zbatohet.

Duke shkelur këto marrëveshje, Serbia kohët e fundit u angazhua duke bllokuar Kosovën që të bashkohet me Interpolin. Për më tepër, Serbia ka lobuar në mënyrë aktive në E.U. për të vonuar më tej dhënien e të drejtave të udhëtimit pa viza për kosovarët, pavarësisht se Kosova ka arritur marrëveshje me E.U. dhe zbatimin e më shumë se 95 reformave.

Është tronditese, që Serbia po përdor para të krijuara nga tregtia e padrejtë me Kosovën për të financuar këto fushata lobimi kundër ekzistencës sonë dhe zhvillimit ekonomik. Për një kohë të gjatë, Serbia ka abuzuar me tregun e Kosovës dhe ka shkelur kushtet e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA). Serbia ka hedhur rregullisht produkte të papërpunuara në Kosovë dhe ka shkelur rregullat lidhur me prokurimin publik, etiketimin, standardet shëndetësore dhe zbatimin doganor.

Mjaft është e mjaft- në emër të tregtisë së ndershme, sigurisë kombëtare dhe interesave tona vitale kombëtare, qeveria ime ka vendosur një tarifë prej 100 përqind për të gjitha mallrat serbe. Këto masa do të mbeten në vend derisa Serbia të ndalë përpjekjet e saj për të minuar sovranitetin tonë dhe fillon të nderojë angazhimet e saj.

Pavarësisht nga këto tensione, e di që përgjigja e vetme është paqe dhe unë mbështesim me gjithë zemër krijimin e një marrëveshje gjithëpërfshirëse afatgjatë të paqes me Serbinë që trajton të gjitha çështjet politike, të sigurisë, ekonomike, tregtare dhe kulturore. Për të qenë i suksesshëm, një marrëveshje e tillë duhet të ketë mbështetjen e shumicës së popularise Serbe dhe asaj të Kosovës, në mënyrë që të jetë e qëndrueshme dhe të mbijetojë afatgjatë. Kjo marrëveshje duhet të rezultojë në njohjen e Kosovës nga Serbia, hyrja në Kombet e Bashkuara dhe një rrugë e shpejtë drejt E.U. dhe anëtarësimit në NATO.

Përderisa marrëveshja përfundimtare arrin këto qëllime dhe nuk shkel kushtetutën tonë, sovranitetin dhe integritetin territorial, si kjo ide e keqe tregetise se territoreve, unë do ta mbështes dhe do t’i nxis të gjithë të tjerët që ta bëjnë këtë. Duke menduar në mënyrë krijuese dhe duke punuar së bashku, Kosova dhe Serbia mund të lëvizin përtej mosmarrëveshjeve të tyre të tanishme dhe propozimeve fyese për të krijuar një paqe të qëndrueshme që përfiton të gjithë njerëzit tanë.

• Koment i botuar në Washington Post.

29 Nëntor 2018