Tokajon/Ujë e lumë/3: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikibooks
Content deleted Content added
Rreshti 28: Rreshti 28:
=====Lëvizin lumenjtë më shpejt afër detit? =====
=====Lëvizin lumenjtë më shpejt afër detit? =====


=====Çka është delta e lumit? =====
=====Ç'është delta e lumit? ====='''Tekst i trashë'''
Delte eshte siperfaqja me depozitime dherash ose te tjera materiale ne grykederdhjen e nje lumi.
{{dygishta}}[[Tokajon/Fjalorthi|Ekspert Gjeografi na shkruan]]: ''Delta e lumit quhet forma karakteristike grykëderdhjes së lumit. Delta më e njohur është delta e lumit Nil, e cila ka marrë emrin nga shkronja greke e të njëjtës formë delta (Δ) dhe kështu përdorët për deltat tjera në botë.''


=====Pse disa delta të lumenjve janë më të mëdha?=====
=====Pse disa delta të lumenjve janë më të mëdha?=====

Versioni i datës 18 prill 2015 18:49

Tokajon

Ujë e lumë
      Çka është lumi ?
Si studiohet përfundi detit?
       Studimi i nën detit dhe nën oqeanit, mund të bëhet në disa metoda. Kështu janë të njohura metoda e Jehonës - tingull i lëshuar nga anijet, metoda e zhbirimit si dhe metoda e zhytjes. Kuptohet që këto studime janë të kushtueshme. Për shembull, për metodën e zhytjes duhet të përdoren barka zhytëse që ne zakonisht i quajmë nëndetëse.
Ç'është lumi?
       Ekspert Gjeografi na shkruan:Lumi është rrjedhë e madhe ujore. Nga burimi deri te grykëderdhja në ndonjë lumë tjetër, liqen apo det, lumenjtë e marrin ujin nga përrenjtë dhe burimet dhe me rrjedhjen e tyre formojnë shtratin e lumit.
A mund të shkojë lumi tepërpjetë?
Si thonë gjeografët kur lumi derdhet në lumë ?
       Ekspert Gjeografi na shkruan: Vendi ku lumi shkarkon (derdhet ) ujërat në ndonjë lumë tjetër, liqen, det apo oqean quhet grykëderdhje e lumit.
Si rritet lumi?

Lumi mund te rritet nga shirat ose disa te tjere rriten nga shkrirja e akujve

Çka është rrethina e lumit?
       Ekspert Gjeografi na shkruan: Jo, por e di çka është: Pellgu i lumit. Pellgu i Lumit është sipërfaqja e tokës, nga e cila të gjitha rrjedhat sipërfaqësore derdhen përmes rrëkeve, lumenjve ose liqeneve në det, grykëderdhje apo deltë.
Ku përfundon lumi?
        Ekspert Gjeografi na shkruan: Lumi përfundon aty ku derdhet në ndonjë lum tjetër apo në liqe ose det.
Lëvizin lumenjtë më shpejt afër detit?

=====Ç'është delta e lumit? =====Tekst i trashë Delte eshte siperfaqja me depozitime dherash ose te tjera materiale ne grykederdhjen e nje lumi.

Pse disa delta të lumenjve janë më të mëdha?
Pse "gjarpërojë" lumenjtë?
       Ekspert Gjeografi na shkruan: Bërrylat shumë të lakuar të shtratit lumor, që shfaqen tek lumenjtë rrafshinorë, të cilët kanë rënie të vogël dhe luginë të gjerë, ku, përshkak të zvoglimit të gërryerjes në thellësi-vertikalisht dhe rritjes së gërryerjes anësorë- horizontale, lumi shpesh gjarpëron në rrafshine tij dhe krijon brryla të mëdhenj ose të vegjel shumë të lakuar (dredha). Mendrat krijohen për shkak të përplasjes së amës së lumit herë në njërin herë në bregun tjetër, duke gërryer vazhdimisht anën e lugët të harkut dhe, nganjëherë, duke e shkëputur tërësisht nga shtrati lumor.
Si rritet shpejtësia e ujit të lumit?
Çka është dega e vdekur e lumit?
Çka është hapësira e vërshimit të lumit?
Çka janë "Kanjonet"?
        Ekspert Gjeografi na shkruan: Kanion,~i. Është luginë e thellë me shpate gati vertikale ose vertikale ( 70-90 shkallë) , të larta mbi 1 000 m dhe me fund të ngushtët vetëm disa dhjetëra metra, të cilin rëndom e përbën vetëm shtrati i lumit.
Cili është lumi më i gjatë?
       Ekspert Gjeografi na shkruan: Nili (arabisht: النيل an-nīl), në Afrikë, është lumi më i gjatë në Afrikë dhe në botë. Lumin Nil e përbëjnë Nili i bardhë dhe Nili i Kaltër. Lumi ka gjatësi prej 6 672 km.
Cili është lumë i ynë më i gjatë ?
       Ekspert Gjeografi na shkruan: Lumi Drin është lumi më i gjatë i trojeve shqiptare. Ai derdhet në Detin Adriatik, afër Lezhës dhe ne lumin e Bunës, degë qe u formua pas një përmbytjeje në shekullin e 19. Drini formohet afër qytetit të Kukësit me bashkimin e dy degëve kryesore të tij: Drinit të Bardhë që buron afër Pejës, Kosovë dhe Drinit të Zi që buron në Shën Naum, Maqedoni.
A mund të shkojë lumi tepërpjetë?
Sa depërton uji i lumit në det?
       Ekspert Gjeografi na shkruan: Prurje maksimale lumit Amazona në grykëderdhje arrin 300 000 m kub ujë në sekondë. Kjo sasi e madhe e ujit të ëmbël shkakton fenomenin e rrjedhës së ujit të ëmbël deri 400 km largësi nga grykëderdhje.
Sa i moçëm është uji i pijshëm?
        Lumenjtë hynë në qarkun e ujit të tokës. Uji që ne e pimë, është së paku tre miliard vite i moçëm. Në atë kohë, për herë të parë filluan reshjet e shiut në tokë. Po nga ajo kohë qarkullimi i ujit të tokës nuk është ndalur dhe uji që pimë ne sjellët brenda këtij qarku. Nëse e zë ujin në pika të caktuara të këtij qarku ai mund të freskojë mendjen.

Pjesa: I-rë · II-të · III-të · IV-të · V-të · VI-të



Pjesa: I-rë · II-të · III-të · IV-të · V-të · VI-të