Tokajon/Njeri e kufi/2

Tokajon

Njeri e kufi

      Përse kufi ?

A është më e madhja Azia?         Azia është kontinenti më i madh i planetit tonë. Sipërfaqja që zë ky kontinent, në matematikë i bije 44 milion kilometra katrorë. Me marrë Amerikën, veriun dhe jugun e saj, apo me i paramendua katër Evropa, e krijojmë një madhësi krahasuese për vete. Vija e buzës së tokës të këtij kontinentit përgjatë detit, është ma e gjatë sa tri vija të ekuatorit - anë e përreth tokës. Në matematikë i bije 130 000 kilometra. Ku e ka kulmin Azia?         Pika e kulmit të Azisë është edhe pika më e lartë e planetit. Por edhe pika më e thellë e themelit të planetit është pika më e thellë e Azisë. Mont Everesti, është pika më e lartë dhe pika më e ulët është diku në gjirin e Deti Vdekur afër lindjes së afërt - 400 metra. Dallimi i këtyre dy pikave është 9200 metra. Cilët lumenj aziatik kanë thelluar shtratin e tyre më shumë?         Pikat më të thella të shtratit të tyre, kanë lumi Indus, lumi Brahmaputra dhe lumi Ganges, që gjarpërojnë në Pakistan dhe Indi. Shtrati i këtyre lumenjve, vende-vende arrin deri në kilometrin e pestë të nëntokës. A ka përnjëmend aq shumë banor Azia, a?         Po. Kina dhe India, këtu nuk bënë të harrohet Indonezia, nga shumë këndvështrime, për ne janë gjigante. Është e vërtet se banorët që jetojë në një të treten e dheut të tokës sonë, përbëjnë dy të tretat e njerëzimit. Në kontinentin e vjetër jetojnë diku më shumë se 3 miliard njerëz. Po në cilin shtet fliten më së shumti gjuhë? Kam lexuar për "Khyberpas" Rruga e mëndafshit është e mëndafshtë? Ku ndodhet malet më të larta azate? Çfarë moshe arrijnë njerëzit në Azi, po mendoj mesataren? Çka është Japonia? Po, "Fuxhima" çka është? Kam dëgjuar në oferta turistike fjalën "Maledive"? E po, kjo fjala "Angok Wat" ka lidhje me poçe elektrik? A ka raketa në Siberi? Kontinenti më i madh, lumi më i gjatë? Ku është qendra e fesë? Cili lumë quhet "djepi i civilizimit"? Çka është "Kalimanta" e çka është "Borneo"? Kontinenti më i madh, kontinenti më i pasur? A bënë një shtet dy kontinente? Si thirret toka e ujdhesës së shkretë? Çka është "Azia veç e veç"         Azia veç e veç është veç e imagjinuar. Sipas ati projekti të imagjinuar, lexuesit e këtij libri që kanë aftësinë e filtrimit të fjalëve nga biseda e lirë dhe gjeografët mblidhen, bisedojnë dhe në frymën e krijuar përmbledhin mësimet për Azinë dhe shtete e Azisë veç e veç. Si zakonisht projektet fillojnë nga bisedat e lira. Në këto biseda hidhen kornizat e bisedës që e formojnë projektin, shkruhen të dhënat e dala na bisedat dhe pastaj vije deri tek lufta shkencore-popullore e përkufizimit të fjalëve nga bisedat dhe krijimit të skeletit.

Pjesa: I-rë · II-të · III-të · IV-të · V-të · VI-të

Pjesa: I-rë · II-të · III-të · IV-të · V-të · VI-të

tOKAjON

Planeti | Gur e pluhur | Frym e ajër | Ujë e lumë | Arë e mal | Jetë e gjallesë | Njeri e kufi |
e mira, e bukura e dheut | e prishta e dheut

---

Ekspert gjeografi