Tokajon/Ujë e lumë/3

Tokajon

Ujë e lumë

      Çka është lumi ?

Si studiohet përfundi detit?        Studimi i nën detit dhe nën oqeanit, mund të bëhet në disa metoda. Kështu janë të njohura metoda e Ehos - tingull i lësuar nga anijet, metoda e zbirimit si dhe metoda e zhytjes. Kuptohet që këto studime janë të kushtueshme. Për shembull, për metodën e zhytjes duhet të përdoren barka zhytëse që ne zakonisht i quajmë nëndetëse. Çka është lumi?        Lumi është rrjedhë e madhe ujore. Nga burimi deri te grykderdhja në ndonjë lumë tjetër, liqen apo det, lumenjtë e marrin ujin nga përrenjtë dhe burimet dhe me rrjedhjen e tyre formojnë shtratin e lumit. A mund të shkojë lumi tepërpjetë? Si thonë gjeografët kur lumi derdhet në lumë ? Si rritet lumi? Çka është rrethina e lumit?         Jo, por e di çka është: Pellgu i lumit është sipërfaqja e tokës, nga e cila të gjitha rrjedhat sipërfaqësore derdhen përmes rrëkeve, lumenjve ose liqeneve në det, grykëderdhje apo deltë. Ku përfundon lumi? Lëvizin lumenjtë më shpejt afër detit? Çka është delta e lumit? Pse disa delta të lumenjëve janë më të mëdha? Pse lumi "gjarpëronë"? Si rritet shpejtsia e ujit të lumit? Çka është dega e vdekur e lumit? Çka është hapsira e vërshimit të lumit? Çka janë "Kanjonet"? Cili është lumi më i gjatë? Cili është lumë i ynë më i gjatë ? A mund të shkojë lumi tepërpjetë? Sa depërton uji i lumit në detë? Sa i moçëm është uji i pijëshëm?         Lumenjtë hynë në qarkun e ujit të tokës. Uji që ne e pimë, është së paku tre mliard vite i moçëm. Në atë kohë, për herë të parë filluan rreshjet e shiut në tokë. Po nga ajo kohë qarkullimi i ujit të tokës nuk është ndaulur dhe uji që pimë ne sjellet brenda këtij qarku. Nëse e zë ujin në pika të caktuara të këtij qarku ai mund të freskojë mendjen.

Pjesa: I-rë · II-të · III-të · IV-të · V-të · VI-të

Pjesa: I-rë · II-të · III-të · IV-të · V-të · VI-të

tOKAjON

Planeti | Gur e pluhur | Frym e ajër | Ujë e lumë | Arë e mal | Jetë e gjallesë | Njeri e kufi |
e mira, e bukura e dheut | e prishta e dheut

---

Ekspert gjeografi