Konventa mbi të drejtat e fëmijës (CRC): Dallime mes rishikimesh
Content deleted Content added
v →HYRJE |
Puntori (diskuto | kontribute) akoma duke u redaktuar |
||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
{{inuse|[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] 9 Maj 2008 23:08 (UTC)}} |
|||
'''KONVENTA MBI TË DREJTAT E FËMIJËS (CRC)''' |
|||
{|width="550" align=center style="border: 1px solid #eCC999; background-color: #CCCC00; padding: 2ex; text-align: left; width: margin: auto" |
|||
RAPORTI FILLESTAR DHE I PARË PERIODIK I SHTETEVE PALË (SHQIPËRIA) |
|||
|- |
|||
| |
|||
<br clear="all"> |
|||
<div style="border: 1px solid #CCCC99; background-color: #CCCC00; padding: 2ex; text-align: center; margin: auto" font-size: 130%; font-color: brown;">'''<br>Konventa mbi të drejtat e fëmijës (CRC)'''<br><small>RAPORTI FILLESTAR DHE I PARË PERIODIK I SHTETEVE PALË (SHQIPËRIA)</small></div><br><br> |
|||
<div style="font-size: 130%; text-align: center;"><font color="brown">Marrë nga:<br>? </font></div><br><br/> |
|||
{|width=100% style="border: 2px solid #CCCC99; background-color: #CCCC00; padding: 2ex; margin: auto text-align: left;" |
|||
==PËRMBAJTJA: == |
|||
!colspan="3"|<br><big>Përmbajtja</big> |
|||
|- |
|||
| '''[[/1|HYRJE]]''' || ...[[/1|Faqe 1]] |
|||
|- |
|||
| '''[[/2|I. MASA TË PËRGJITHSHME PËR ZBATIM]]''' || ...[[/2|Faqe 2]] |
|||
|- |
|||
| '''[[/3|II. KUPTIMI I FËMIJËS]]''' || ...[[/3|Faqe 3]] |
|||
|- |
|||
| '''[[/4|III. PARIME TË PËRGJITHSHME]]''' || ...[[/4|Faqe 4]] |
|||
|- |
|||
| |
|||
: |
|||
:Kreu 2: '''[[/5|Mejetet e tërhequra me kafshë, slitat dhe biçikletat]]''' |
|||
:Kreu 3: '''[[/6|Mejetet rrugore me motor dhe rimorkiot e tyre]]''' |
|||
:Kreu 4: '''[[/7|Qarkullimi në rrugë i makinave bujqësore dhe teknologjike]]''' |
|||
|- |
|||
|Kapitulli IV : '''[[/8|Drejitimi i mjeteve dhe kafshëve]]''' || ...[[/8|Faqe 8]] |
|||
|- |
|||
|Kapitulli V : '''[[/9|Normat e sjelljes]]''' || ...[[/9|Faqe 9]] |
|||
|- |
|||
|Kapitulli VI : '''Shkeljet e parashikuara nga ky kod dhe sanksionet përkatëse''' || ...[[/10|Faqe 10]] |
|||
|- |
|||
| |
|||
:Kreu 1: '''[[/10|Shkeljet administrative dhe sanksionet përkatëse]]''' |
|||
:Kreu 2: '''[[/11|Detyrimet që rrjedhin kur vërtetohen shkelje penale]]''' |
|||
|- |
|||
|Kapitulli VII : '''Dispozita të fundit dhe tranzitore''' || ...[[/12|Faqe 12]] |
|||
|- |
|||
| |
|||
:Kreu 1: '''[[/12|Dispozita të fundit]]''' |
|||
:Kreu 2: '''[[/13|Dispozita kalimtare]]''' |
|||
|} |
|||
|- |
|||
|width="550" colspan="3"|<br><br><br><br><br/> |
|||
|} |
|||
[[Category:Libra]] |
|||
*'''HYRJE''' |
|||
<!---- |
|||
'''I. MASA TË PËRGJITHSHME PËR ZBATIM''' |
|||
'''II. KUPTIMI I FËMIJËS''' |
''' II. KUPTIMI I FËMIJËS ''' |
||
'''III. PARIME TË PËRGJITHSHME''' |
''' III. PARIME TË PËRGJITHSHME ''' |
||
A. Mos-diskriminimi (neni 2) 16 |
A. Mos-diskriminimi (neni 2) 16 |
||
Rreshti 119: | Rreshti 159: | ||
30) 106 |
30) 106 |
||
-------------------------------------- |
|||
==HYRJE == |
|||
*1. Konventa mbi te Drejtat e Femijes, miratuar nga Asambleja e Pergjithshme e |
|||
Organizates se Kombeve te Bashkuara me 20 nentor 1989, eshte nje nga aktet me |
|||
te rendesishme te se drejtes nderkombetare ne te cilen jane parashikuar te drejtat |
|||
dhe detyrimet ne te gjitha fushat e jetes se femijes, te grumbulluara ne nje menyre |
|||
kaq te plote dhe te detajuar si ne asnje akt tjeter juridik ne fushen e te drejtave te |
|||
femijeve. |
|||
*2. Ne Kushtetuten shqiptare (neni 122) thuhet se çdo marreveshje nderkombetare |
|||
e ratifikuar perben pjese te sistemit te brendeshem juridik, pasi botohet ne |
|||
Fletoren Zyrtare te Republikes se Shqiperise. Ajo zbatohet ne menyre te |
|||
drejtperdrejte, perveç rasteve kur nuk eshte e vetzbatueshme dhe zbatimi i saj |
|||
kerkon nxjerrjen e nje ligji. Nje marreveshje nderkombetare e ratifikuar me ligj ka |
|||
epersi mbi ligjet e vendit qe nuk pajtohen me te. Kjo dispozite e Kushtetutes eshte |
|||
e nje rendesie te veçante ne mbrojtjen e te drejtave te femijeve, sepse edhe ne |
|||
rastet kur ne legjislacionin e brendshem ka mangesi mund te zbatohet direkt |
|||
Konventa e OKB-se per te Drejtat e Femijes. |
|||
*3. Konventa Per te Drejtat e Femijes u ratifikua nga Kuvendi i Republikes se |
|||
Shqiperise ne Shkurt 1992 dhe hyri ne fuqi ne Mars 1992. Ratifikimi i saj nga |
|||
Kuvendi u be ne baze te nenit 16 te Dispozitave Kryesore Kushtetuese (1991). |
|||
Konventa per te Drejtat e Femijes eshte botuar ne 500 kopje nga Komiteti per |
|||
Mundesi te Barabarta i cili eshte ne varesi te Keshillit te Ministrave. Po keshtu |
|||
Konventa eshte botuar nga ana e UNICEF dhe organizates jo-qeveritare CRCA |
|||
dhe ne disa raste ajo eshte e shoqeruar edhe me komentet perkatese. Kuadri ligjor |
|||
pas ratifikimit te Konventes ka pesuar ndryshime rrenjesore me qellim pershtatjen |
|||
e tij me dispozitat e Konventes. |
|||
*4. Te drejtat e femijes dhe ato te njeriut ne pergjithesi kane pesuar permiresime te |
|||
ndjeshme me ane te reformave te gjithanshme ligjore dhe institucionale, duke u |
|||
afruar me standartet Europiane. Por, ne kundershtim me gjendjen reale te te |
|||
drejtave te njeriut ne Shqiperi, kane munguar deri me tani raportimet ne lidhje me |
|||
zbatimin e Konventave te OKB-se per te drejtat e njeriut te cilat rrjedhin nga |
|||
detyrimet qe Shqiperia ka si pale ne keto Konventa. |
|||
*5. Duke e vleresuar ne maksimum procesin e raportimeve dhe bazuar ne |
|||
angazhimet qe rrjedhin ndaj Konventave te ratifikuara nga Shqiperia, Qeveria |
|||
shqiptare me Urdher te Kryeministrit nr. 134, date 05.05.2000 vendosi krijimin e |
|||
nje grupi pune te perhershem, i cili ka per detyre hartimin e raporteve kombetare |
|||
per Konventat per te Drejtat e Njeriut. Ky grup pune perbehet nga perfaqesues te |
|||
te gjitha ministrive dhe te institucioneve qendrore, si dhe nga perfaqesues te OJQve |
|||
aktive ne fushen e te drejtave te njeriut, gruas, femijes, dhe pakicave te |
|||
ndryshme ne Shqiperi. Raporti fillestar dhe i pare i Konventes mbi te Drejtat e |
|||
Femijes perfshin masat ligjore, ekzekutive, administrative, etj te ndermarra nga |
|||
Republika e Shqiperise gjate periudhes 1992-2000. |
|||
*6. Ne zbatim te Neni 44, paragrafit 6 te Konventes, para dorezimit Raporti per te |
|||
Drejtat e Femijes, CRC u eshte vene ne dispozicion jo vetem dikastereve dhe |
|||
OJQ-ve qe jane ftuar te marrin pjese aktive ne pergatitjen e tij, por edhe |
|||
organizatave te tjera joqeveritare, disa prej te cilave jane permendur ne raport. Ky |
|||
hap eshte ndermarre jo vetem me qellimin e shperndarjes se Raportit, por edhe ne |
|||
drejtim te njohjes me verejtjet e tyre eventuale per pjese te vecanta te tij. |
|||
I. MASA TE PERGJITHSHME PER ZBATIM (nenet 4, 42 dhe 44 |
|||
paragrafi 6) |
|||
*7. Me qellim pershtatjen e legjislacionit te brendshem me Konventen e OKB-se |
|||
mbi te Drejtat e Femijes, pas Marsit 1992 jane miratuar nje sere ligjesh dhe |
|||
vendimesh te cilat direkt, apo indirekt ndikojne ne permiresimin e te drejtave te |
|||
femijes ne Republiken e Shqiperise. Si te tille mund te permenden: |
|||
? Kodi i Familjes, ligji Nr. 6599, datë 29.06.1982. |
|||
? Kodi Penal, ligji nr.7895, datë 27.01.1995, me ndryshimet me ligjin 8279, date |
|||
15.01.1998. |
|||
? Kodi i Procedures Penale, ligji Nr.7905, datë 21.3.1995. |
|||
? Kodi Civil, ligji Nr. 7850, datë 29.07.1994. |
|||
? Kodi i Procedures Civile, ligji Nr. 8116, datë 29.03.1996. |
|||
? Kodi i Punes, ligji Nr.7961, datë 12.07.1995. |
|||
? Vendimi Nr 384 date 20.05.1996, “Per mbrojtjen e te miturve ne pune”. |
|||
? Konventa e Hages “Per mbrojtjen e femijeve dhe bashkepunimin per |
|||
biresimet jashte vendit”, ratifikuar ne qershor 2000, me ligjin 8624, date |
|||
15.06.2000. |
|||
? Konventa 182 “Per format me te keqija te punes se femijeve” dhe |
|||
rekomandimi nr.190, “Format me te keqija te punes se femijeve” miratuar nga |
|||
Qeveria Shqiptare ne shtator 2000. |
|||
? Rregullorja e Pergjithshme e Burgjeve. |
|||
? Ligji nr.8328, date 14.04.1998 “Per te drejtat dhe trajtimin e te denuarve me |
|||
burgim”. |
|||
? Ligji nr.7650, date 17.12.1992 ‘Per biresimin e te miturve nga shtetas te huaj |
|||
dhe per disa ndryshime ne Kodin e Familjes”. |
|||
? Ligji nr.5840, date 20.21.1979 “Per rregjistrimin e akteve te gjendjes civile”, i |
|||
cili ka pesuar nje ndryshim persa i perket ruajtjes se emrit ose mbiemrit te |
|||
personit, me ligjin nr 7682, date 9.03.1993, “Per disa ndryshime ne ligje”. |
|||
? Ligji nr.8389, date 5.08.1998, “Per shtetesine shqiptare”, neni 5, etj, ndryshuar |
|||
me ligjin 8442, date 21.1.1999. |
|||
? Ligji nr.8432, date 14.12.1998, “Per Azilin ne Republiken e Shqiperise” |
|||
? Ligji nr. 8410, date 30.09.1998, “Per Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat ne Republiken e Shqiperise. |
|||
? Konventa kunder tortures dhe vuajtjeve ose trajtimeve mizore, jonjerezore e |
|||
degraduese, ratifikuar me ligjin nr. 7727, date 30.06.1993. |
|||
? Konventa per zhdukjen e te gjitha formave te dallimit racial, ratifikuar me ligjin |
|||
7768, date 9.11.1993. |
|||
? Ligji nr.3766, date 17.12.1963, “Per Kujdesin Shendetesor”, ndryshuar me |
|||
ligjin 7718, date 3.06.1993, dhe ligjin nr. 7738, date 21.07.1993. |
|||
? Ligji 7761, date 19.10.1993, “Per parandalimin dhe luftimin e semundjeve |
|||
ngjitese”. |
|||
? Ligji 8528, date 23.09.1999, “Per nxitjen dhe mbrojtjen e te ushqyerit me gji”. |
|||
? “Konventa Europiane “Per mbrojtjen e te drejtave dhe lirive themelore”, |
|||
miratuar me ligjin nr. 8137, date 31.07.1996. |
|||
? Ligji 8153, date 31.10.1996, “Per statusin e jetimit”. |
|||
? Ligji nr. 8331, date 21.4.1998, “Per ekzekutimin e vendimeve penale”. |
|||
? Ligji nr.7710, date 18.5.2000, “Per ndihmen dhe perkujdesjen shoqerore”, |
|||
ndryshuar me ligjin nr.7886, date 8.12.1994, dhe ligjin nr.8008, date 5.10.1995 |
|||
dhe aktet nenligjore nga Ministrise se Punes dhe Çeshtjeve Sociale. |
|||
? Ligji nr.8092, date 21.3.1996 “Per Shendetin Mendor”. |
|||
? Ligji nr.7889, date 14.12.1994 “Per Statusin e Invalidit”. |
|||
? Ligji nr.7952, date 30.07.1998, “Per sistemin Arsimor Parauniversitar” |
|||
ndryshuar me ligjin 8387, date 21.6.2000, “Per sistemin arsimor |
|||
parauniversitar”. |
|||
? Vendimi nr 39 date 22. 08, 1994, “Per arsimin 8-te vjecar ne gjuhen amtare te |
|||
personave te pakicave kombetare”, |
|||
? Ligji nr.8689 date 16.11.2000, “Per parandalimin e perhapjes se infeksionit |
|||
HIV- AIDS ne Republiken e Shqiperise” (neni 20-22). |
|||
? Ligji nr 7986 date 13.9.1995 “Per Inspektoriatin Shteteror te Punes”. |
|||
? Ligji nr 7635 date 11.11.1992 “Per disa ndryshime ne ligjin nr 4624, date 24. |
|||
12. 1969 “Per Sistemin e ri Arsimor”. |
|||
? Ligji “Per Organizimin e Pushtetit Gjyqesor ne Republiken e Shqiperise” i |
|||
ndryshuar me ligjin 8436, date 28.12.1998, ndryshuar me ligjin nr 8546, date |
|||
5.11.1999, ndryshuar me ligjin nr 8656, date 31.07.2000, neni 25/a pjesemarrja |
|||
e psikologut ne procesin gjyqesor ndaj te miturit. |
|||
? Kushtetuta e Republikes se Shqiperise miratuar ne Nentor 1998, neni 18, 122 |
|||
etj. |
|||
? Ligji nr 8045 “Per nderprerjen e shtatzanise”, date 7.12.1995. |
|||
? Ligji nr 7939, “Per Emigracionin”, date 25.5.1995, neni 15 krijon lehtesira per |
|||
marrjen e lejes se qendrimit te femijeve qe jane nen moshen 18 vjec. |
|||
? Konventa Europiane per Televizionin Nderkufitar, miratuar me ligjin nr 8525, |
|||
date 9.09.1999. |
|||
? Ligji nr 8503, date 30.06.1999 “Per te drejten e informimit per dokumentet |
|||
zyrtare”. |
|||
? Vendimi nr. 248, date 28.05.1999, i Keshillit te Ministrave, parashikon |
|||
paraqitjen e nje deklarate nga institucionet arsimore jopublike, me ane te se |
|||
ciles marrin persiper te respektojne Konventen “Per te drejtat e femijeve” |
|||
(CRC). |
|||
? Ligji nr. 8096, date 29.04.1996, “Per Kinematografine”, parashikon |
|||
transmetimin e filmave ne menyre te diferencuar, sipas moshave te te miturve, |
|||
si dhe percakton oraret e shfaqjes se tyre. |
|||
? Ligji nr. 8492, date 27.05.1999 “Per te Huajt”, i cili parashikon te drejten e te |
|||
miturit nen 16 vjec, per te aplikuar per vize leje, ose te drejten per te hyre ne |
|||
Republiken e Shqiperise me lejen e kujdestarit ligjor. Ne zbatim te tij eshte |
|||
miratuar Vendimi i Keshillit te Ministrave, nr 439, date 04.08.2000, “Per |
|||
hyrjen, qendrimin dhe trajtimin e te huajve ne territorin e Republikes se |
|||
Shqiperise”, ne te cilin parashikohen edhe te miturit. |
|||
? “Marreveshja ndermjet Qeverise se Republikes se Shqiperise, dhe Komisariatit |
|||
te Larte te Kombeve te Bashkuara Per refugjatet”. ratifikuar nga Kuvendi |
|||
Popullor me Ligjin nr 7833, date 22. 06.1994. |
|||
Shume projektligje te tjera sic eshte Projekti i Kodit te Ri te Familjes jane ne fazen |
|||
perfundimtare te diskutimit. |
|||
*8. Dokumenti më i rëndësishëm i Qeverisë Shqiptare që eshte duke u pergatitur |
|||
per përcaktimin politikave në lidhje me të drejtat e fëmijëve është Strategjia |
|||
Kombëtare Per Fëmijët e cila do te hartohet nga një grup pune i përbërë nga |
|||
specialistë të institucioneve shtetërore më pranë problemeve të fëmijëve dhe të |
|||
disa shoqatave jo-qeveritare për të drejtat e fëmijës. Ky grup pune drejtohet nga |
|||
Komiteti per Mundesi te Barabarta. |
|||
*9. Strategjia Kombëtare për Fëmijët e cila eshte drejt perfundimit mbështetet ne |
|||
Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë - Neni 54, si dhe ne Konventën mbi të |
|||
Drejtat e Fëmijës. Ajo do te shoqërohet nga një Plan Veprimi i detyrueshëm për të |
|||
gjitha institucionet shtetërore dhe organizatat joqeveritare dhe do të shërbejë për |
|||
përmirësimin e gjendjes së fëmijëve në Shqipëri. |
|||
*10. Qeveria Shqiptare po merr të gjitha masat e nevojshme, si ne drejtim te |
|||
ndryshimeve te nevojshme në legjislacion dhe përputhjen e tij me dispozitat e |
|||
Konventës për të Drejtat e Fëmijës, por edhe që ta shndërrojë Strategjinë e |
|||
propozuar Kombëtare për Fëmijët në një aksion detyrues për të gjitha |
|||
institucionet e vendit. Kjo do të arrihet nëpërmjet përcaktimit te detyrave, masave |
|||
komplekse dhe konkrete në fushën e formimit dhe të edukimit të fëmijëve, për |
|||
pacënueshmërinë e tyre fizike dhe psikologjike në të gjitha mjediset, per |
|||
përmirësimin e kushteve dhe të mjediseve që lidhen drejtpërdrejt, apo tërthorazi |
|||
me mësimin dhe formimin e tyre kulturor, me rritjen e nivelit të informacionit, me |
|||
zhvillimin e shëndetshëm, me çlodhjen dhe argëtimin, për mirëtrajtimin dhe |
|||
nxitjen e prirjeve dhe talenteve të fëmijëve etj. |
|||
*11. Institucionet kryesore shteterore kompetente qe mbulojne problemet e te |
|||
drejtave te femijeve te permendura ne CRC, jane Ministria e Arsimit, Ministria e |
|||
Punes dhe e Ceshtjeve Sociale, Ministria e Shendetesise, Ministria e Drejtesise, |
|||
Ministria e Rendit Publik, Ministria e Pushtetit Vendor, Ministria e Kultures, |
|||
Rinise dhe Sporteve, Komiteti per Mundesi te Barabarta dhe Sherbimi Social |
|||
Shteteror. |
|||
? Ministria e Arsimit eshte institucion kompetent per edukimin dhe arsimimin e |
|||
femijeve. Vitet e fundit Ministria e Arsimit ka bere perpjekje te medha ne |
|||
drejtim te krijimit te kushteve normale per edukimin dhe arsimimin e femijeve |
|||
ne te gjitha drejtimet dhe ne menyre te vecante ne drejtim te ndertimit te |
|||
institucioneve te reja arsimore dhe restaurimit te atyre ekzistuese. Aktualisht |
|||
nje sfide e madhe per kete Ministri perbejne synimet per kthimin e nxenesve te |
|||
larguar dhe ne kete kuader Ministria e Arsimit bashkepunon ne menyre |
|||
intensive me organet e pushtetit vendor. |
|||
? Ministria e Punes dhe Ceshtjeve Sociale, siguron asistencen per femijet e |
|||
braktisur, rehabilitimin e tyre social etj. Sipas te dhenave per vitit 1999, 1% e |
|||
femijeve jane te angazhuar ne pune te ndryshme. |
|||
? Ministria e Shendetesise ka ne kompetencen e saj hartimin e politikave te |
|||
vecanta per shendetin e femijes dhe gjithcka qe lidhet me kujdesin e vecante |
|||
per nenen dhe femijen. Nje vemendje te vecante Ministria i kushton numrit ne |
|||
renie te vdekshmerise foshnjore. |
|||
? Ne perberje te Ministrise te Drejtesise kohet e fundit eshte ngritur nje seksion i |
|||
vecante i cili merret me perpjekjet per permiresimin e dispozitave ligjore per |
|||
mbrojtjen e te drejtave te femijeve, si dhe per rehabilitim e femijeve te cilet |
|||
jane perfshire ne aktivitete keqberese. |
|||
? Nje nga detyrat kryesore te Ministrise se Rendit Publik eshte mbrojtja e |
|||
femijeve nga dhuna fizike dhe parandalimi i trafikut te tyre. Strukturat e |
|||
Policise se Shtetit si psh, Interpoli, Policia e Rendit, Policia Kriminale, Policia |
|||
Kufitare dhe Anti-droga jane pjese te MRP qe bashkepunojne ne realizimin e |
|||
detyrave te siperpermendura. |
|||
? Ministria e Pushtetit Vendor koordinon punen ne shkalle vendore per |
|||
zbatimin sa me rigoroz te programeve dhe projekteve ne lidhje me femijet. |
|||
? Qendra Kombetare Kulturore e femijeve ne kuadrin e Ministrise se Kultures, |
|||
Rinise dhe Sporteve realizon nje numer projektesh per femijet. |
|||
? Komiteti per Mundesi te Barabarta ne varesi te Keshillit te Ministrave, po |
|||
pergatit aktualisht Strategjine Kombetare per Femijet. |
|||
? Sherbimi Social Shteteror, eshte agjenci qeveritare e zbatimit te politikave te |
|||
mbrojtjes sociale. |
|||
*12. Mbrojtja e te drejtave te femijeve perben nje nga drejtimet me te rendesishme |
|||
te politikave te mbrojtjes sociale ne Republiken e Shqiperise. Ne themel te |
|||
politikave sociale te adresuara ne mbrojtjen e te drejtave te femijeve, reflektohen |
|||
parimet themelore te Konventave te OKB-se dhe instrumentave te tjera |
|||
nderkombetare te ratifikuara nga shteti shqiptar, te cilat theksojne se femijet, per |
|||
shkak te veçorive te moshes, te mungeses se pjekurise fizike dhe intelektuale, kane |
|||
nevoje per nje mbrojtje dhe vemendje te veçante, nga familja dhe institucionet |
|||
shteterore. |
|||
*13. Mbeshtetur ne keto parime dhe duke marre ne konsiderate faktin se, femijet |
|||
jane kategoria me e prekshme ndaj kushteve ne te cilat jetojne dhe rreziqeve qe |
|||
mbart ekonomia e tregut, trajtimi i problemeve sociale te femijeve ne nevoje zene |
|||
nje vend te rendesishem ne veprimtarine komplekse te Sherbimit Social Shteteror. |
|||
*14. Qellimi i politikave te mbrojtjes sociale lidhur me te drejtat e femijeve eshte qe |
|||
ne kuader te krijimit te nje sistemi modern te sherbimeve sociale, me standarte dhe |
|||
parametra bashkekohore, te sigurohet mbeshtetja, rehabilitimi dhe riintegrimi ne |
|||
shoqeri i kategorive te femijeve ne nevoje, te cilet rrezikohen nga margjinalizimi |
|||
dhe perjashtimi social. |
|||
*15. Ndryshimet e ndodhura ne dhjetevjeçarin e fundit kane rritur ne menyre te |
|||
dukshme rreziqet me te cilat ballafaqohen femijet dhe familjet e tyre. Nen |
|||
ndikimin e dukurive sociale te tilla si emigracioni, urbanizimi i pakontrolluar, |
|||
varferia dhe papunesia, dezintegrimi i familjes dhe divorcet, konstatohet tendenca |
|||
e rritjes se numrit dhe shkalles se prekshmerise sociale per kategorite e ndryshme |
|||
te femijeve. Problematikat dhe rreziqet me te cilat ballafaqohen femijet, reflektojne |
|||
sfidat e zhvillimit dhe veshtiresite komplekse me te cilat ndeshet shteti, shoqeria |
|||
dhe familja ne periudhen e tranzicionit. |
|||
*16. Duke marre ne konsiderate kete situate, Sherbimi Social Shteteror synon |
|||
zgjerimin e spektrit te sherbimeve te ofruara, nxitjen e tipologjive dhe |
|||
alternativave te reja, duke u fokusuar ne menyre me te ndjeshme ne plotesimin e |
|||
nevojave sociale te kategorive te femijeve ne nevoje. |
|||
*17. Kategorite sociale te femijeve te fokusuar ne veprimtarine e Sherbimit Social |
|||
Shteteror per perkujdesje dhe mbrojtje sociale jane: |
|||
? Femijet jetime dhe te braktisur. |
|||
? Femijet e paafte (mendore dhe fizike). |
|||
? Femijet viktima te dhunes, keqtrajtimit dhe abuzimit seksual. |
|||
? Femijet/minorenet viktima te prostitucionit dhe droges. |
|||
? Femijet te riatdhesuar (te larguar pa prinder ne emigracion). |
|||
? Femije te rruges. |
|||
18. Sherbimi Social Shteteror administron rrjetin e Institucioneve te Perkujdesit |
|||
Shoqeror (22 institucione), nepermjet te cilit ofrohen sherbime dhe perkujdesje |
|||
per te moshuarit e vetmuar, per femijet jetime dhe me aftesi te kufizuara. Trajtimi |
|||
institucional i femijeve kryesisht ofrohet si sherbim klasik rezidencial. |
|||
19. Aktualisht funksionojne 15 Institucione Rezidenciale per femijet, nga te cilat: |
|||
- 5 Shtepi te foshnjes (0-3 vjeç), |
|||
- 2 Shtepi te femijeve parashkollore (3-6 vjeç), |
|||
- 3 Shtepi te femijeve shkollore (6-14 vjeç), |
|||
- 5 Qendra te Zhvillimit dhe Rehabilitimit te Femijeve te Paafte, |
|||
Per trajtimin e nevojave te femijeve me paaftesi zhvillimi funksionojne edhe 2 |
|||
Qendra Ditore. |
|||
*20. Per plotesimin e nevojave sociale te ketyre kategorive te femijeve te rrezikuar, |
|||
krahas strukturave te sherbimit social shteteror (te cilat duhet thene se jane te |
|||
kufizuara ne kapacitete dhe tipologji). Nje kontribut te rendesishem po japin OJQ, |
|||
vendase dhe te huaja, te cilat kane sjelle ndryshime cilesore jo vetem ne |
|||
konceptimin por edhe ne strukturen e sherbimeve te ofrura, duke nxitur forma |
|||
dhe alternativa te reja te sherbimit social. |
|||
*21. Sherbimi Social Shteteror, ne bashkepunim m e sektorin joqeveritar ka nxitur |
|||
ngritjen e modeleve te reja te sherbimit per femijet dhe shperndarjen e ballancuar |
|||
te tyre ne perputhje me nevojat aktuale. Te tilla sherbime si Shtepi Familjeje apo |
|||
Fshatra Femijesh jane ngritur dhe funksionojne ne Tirane, Shkoder, Elbasan. |
|||
*22. Me gjithe ndryshimet pozitive te realizuara ne fushen e politikave te mbrojtjes |
|||
sociale, per kategorite ne nevoje te femijeve, problematikat e mprehta dhe nevojat |
|||
e shumeanshme te identifikuara ne kete sektor, kane shtruar nevojen e kalimit ne |
|||
nje stad te ri, me cilesor, duke nxitur dhe promovuar politika dhe sherbime |
|||
sociale me efikase, me cilesore dhe gjitheperfshirese, me synimin e parandalimit, |
|||
trajtimit dhe riintegrimit te femijeve ne jeten normale. Strategjia e zhvillimit te |
|||
sherbimeve sociale per femije orientohet nga ideja e krijimit te nje game te gjere |
|||
sherbimesh, te decentralizuara dhe shtrira ne komunitet, me prane perfituesve dhe |
|||
ne perputhje me nevojat e tyre specifike. |
|||
*23. Strategjia e zhvillimit te sherbimeve sociale per femijet ne nevoje eshte pjese |
|||
perberese dhe komponent esencial ne strategjine e pergjithshme per mbrojtjen |
|||
sociale te grupeve vulnerabel te popullsise. Strategjia synon mbrojtjen e interesave |
|||
me te larta personale te femijes, ku perfshihet ne rradhe te pare perkujdesi, |
|||
mirerritja dhe zhvillimi i tij. Ne kategorite e femijeve te rrezikuar, me te fokusuara |
|||
jane kategorite e femijeve jetime (biologjike dhe sociale), te femijeve me paaftesi |
|||
mendore dhe fizike dhe femijet e abuzuar e keqtrajtur, si rezultat i trafikimit, |
|||
abuzimit seksual dhe pjesemarrjes ne format e keqija te punes etj. |
|||
*24. Ne te ardhmen do te synohet qe mbrojtja sociale e femijeve, krahas perkujdesit |
|||
ne Qendra te tipit rezidencial, te mbeshtetet ne forma te larmishme, duke i dhene |
|||
perparesi trajtimit ne ambientet sociale natyrale (shtepi, komunitet). |
|||
*25. Linja kryesore e zhvillimit te sherbimeve sociale per femije do te |
|||
karakterizohet nga: |
|||
? Deinstitucionalizimi i klienteve. |
|||
? Decentralizimi i sherbimeve. |
|||
*26. Zhvillimi i metejshem i sherbimeve per femijet do te konsistoje ne dy forma: |
|||
? Trajtimi i perkohshem ne institucione rezidenciale (institucione te perkujdesit |
|||
social, qendra zhvillimi), |
|||
? Trajtimi jorezidencial (modele dhe regjime te reja me prane perfituesve) duke |
|||
iu dhene perparesi te dytave pasi jane me prane ambientit natyral te femijeve ne |
|||
nevoje, me te arritshme dhe te prekshme nga perfituesit si dhe me pak te |
|||
kushtueshme. Trajtimi rezidencial i femijeve ofrohet si alternative e fundit, |
|||
veçanerisht per femijet jetime, biologjike dhe sociale, femijet me paaftesi mendore |
|||
dhe fizike me shkalle te larte paaftesie. Realizimi i objektivave te percaktuara ne |
|||
strategjine e zhvillimit te sherbimeve sociale dhe mbulimi i nervojave sociale te |
|||
grupeve vulnerabel jane te lidhura ngushte me projektin e konsiderueshem te |
|||
Bankes Boterore “Shperndarja e Sherbimeve Sociale ne Shqiperi”. |
|||
*27. Ministria e Punes dhe Çeshtjeve Sociale dhe SHSSH, si institucioni pergjegjes |
|||
per zbatimin e politikes ne fushen e sherbimeve sociale, me mbeshtetjen e Bankes |
|||
Boterore dhe te donatoreve te tjere, kane filluar tashme implementimin e projektit |
|||
“Shperndarja e Sherbimeve Sociale” thelbin e te cilit e perben pergatitja e terrenit |
|||
dhe ndertimi i kapaciteteve per kalimin, nga sherbimet e mbyllura, te tipit |
|||
rezidencial, ne sherbime moderne, te decentralizuara dhe te shtrira ne komunitet, |
|||
duke rritur pjesmarrjen ne kete proces te qeverive lokale, komunitetit dhe |
|||
shoqerise civile. |
|||
*28. Projekti do te kontribuoje ne permiresimin e standarteve te jeteses dhe |
|||
riintegrimin e grupeve dhe kategorive sociale te margjinalizuara, nepermjet nxitjes |
|||
se sherbimeve komunitare dhe pjesemarrjes se tyre ne percaktimin e prioriteteve |
|||
dhe vendim-marrje. |
|||
*29. Ne kuader te ketij projekti, krahas trajtimit te grupeve te tjera sociale si te |
|||
moshuar te vetmuar, gra ne nevoje, te rinj te droguar, te papune etj, do te nxiten |
|||
sherbime te reja me baza komunitare edhe per trajtimin e kategorive te ndryshme |
|||
te femijeve te rrezikuar. Nepermjet ketij projekti hidhet nje hap i rendesishem ne |
|||
zgjerimin e games se sherbimeve per trajtimin e nevojave dhe mbrojtjen e femijeve |
|||
te rrezikuar. |
|||
*30. Duke marre ne konsiderate eksperiencen e OJQ-ve ne fushen e sherbimeve |
|||
sociale, synimi eshte kalimi ne sherbime te integrura, brenda komunitetit dhe ne |
|||
familje, duke bashkepunuar dhe koordinuar burimet, mjetet dhe nderhyrjet e |
|||
ofrura nga shteti, pushteti lokal dhe rrjeti i OJQ-ve. Ne keto aktivitete do te |
|||
bashkepunohet ngushte me pushtetin lokal, i cili do te evidentoje personat te cilet |
|||
kane nevoje per sherbime sociale, dhe me pas, specialistet e kesaj fushe do te |
|||
vendosin per alternativat qe u pershtaten femijeve te rrezikuar. |
|||
*31. Synimi i strukturave te Sherbimit Social Shteteror eshte qe, ne partneritet me |
|||
shoqerine civile, pushtetin vendor dhe sektorin e OJQ-ve, gjate viteve 2000-2005 |
|||
te aplikohen alternativat e mundshme per te zhvilluar me tej sherbimet sociale per |
|||
femije, duke u fokusuar ne keto drejtime: |
|||
- Qendra ditore per mbeshtetje dhe trajtim psikosocial, edukim dhe |
|||
keshillim te kategorive te femijeve te rruges, femijeve te abuzuar dhe |
|||
keqtrajtuar, femijeve qe rrezikojne te braktisin shkollen. |
|||
- Qendra pritese (streheza) per pritjen dhe strehimin e perkohshem te |
|||
femijeve te riatdhesuar, te larguar pa prinderit ne emigracion, minorenet |
|||
viktima te prostitucionit, etj. |
|||
- Qendra rehabilitimi per femijet dhe te rinjte e droguar dhe te alkolizuar, per |
|||
trajtimin psikosocial, keshillim, formim profesional, rehabilitim dhe |
|||
riintegrim ne jeten normale. |
|||
- Shtepi-familje dhe Qendra Ditore per trajtimin e femijeve handikape dhe |
|||
jetime, te cilet lene institucionet e perkujdesit, per femijet qe vijne nga |
|||
familje me probleme sociale etj. |
|||
12 |
|||
- Qendra keshillimi ligjore per probleme juridike, te mbrojtjes se te drejtave te |
|||
femijeve jetime ose me probleme sociale. |
|||
- Qendra polivalente, te cilat ofrojne nje game te gjere sherbimesh si |
|||
keshillim, konsulence juridike, mbeshtetje psikosociale, asistence ne familje, |
|||
kurse formimi, trajnimi, informacioni asistence per zgjidhjen e situatave te |
|||
jashtezakonshme te personave ne rrezik, ne vuajtje etj. |
|||
- Kujdestaria, e cila eshte nje nga zgjidhjet me optimale per femijet te cilet |
|||
jetojne ne familje me probleme sociale dhe ekonomike, ose per femije te |
|||
lindur jashte martese, nenat e te cileve kane probleme ekonomike dhe |
|||
konflikte me familjet e tyre te origjines. Sistemimi i tyre ne nje familje, e cila |
|||
eshte e gatshme t'i mireprese dhe t'i mbaje ne gjirin e saj per aq kohe sa |
|||
familjet dhe prinderit kane keto probleme, eshte nje alternative e vlefshme |
|||
dhe me e natyrshme per femijet. |
|||
- Biresimi si alternativa me e mire per femijet e braktisur dhe me prinder te |
|||
panjohur. |
|||
*32. Per te rritur efektivitetin e partneritetit shtet - shoqeri civile ne drejtim te |
|||
permiresimit dhe zhvillimit te sherbimeve sociale per femijet ne nevoje, bazuar ne |
|||
legjislacionin perkates, do te nxitet: |
|||
? Krijimi prane njesive te qeverisjes vendore i departamenteve te perkujdesit per |
|||
femije. |
|||
? Ngritja e qendrave te sherbimit social ne qyetet kryesore te vendit per |
|||
drejtimin e institucioneve te kujdesit rezidencial per femijet, dhe harmonizimi i |
|||
sherbimeve, lehtesimi i bashkepunimit me te gjithe aktoret qe veprojne ne fushen |
|||
e kujdesit dhe zhvillimit te femijeve. |
|||
? Permiresimi i legjislacionit ne fushen e sherbimeve sociale, per te siguruar |
|||
mbrojtjen me te mire te te drejtave te femijeve/minoreneve ne nevoje. |
|||
33. Permiresimi i metejshem i legjislacionit ne fushen e mbrojtjes sociale te |
|||
femijeve sigurisht do te reflektoje kerkesat dhe standartet e Dokumentave te |
|||
rendesishem nderkombetare si Konventa per Mbrojtjen e te Drejtave te Femijeve, |
|||
Karta Sociale Europiane e Rishikuar dhe te instrumentave te tjera te ratifikuara |
|||
nga shteti shqiptar. |
|||
34. Disa nga masat me imediate qe do te ndermerren ne kete drejtim jane: |
|||
? Miratimi i Kodit te ri te Familjes ku do te gjejne rregullim te gjitha problemet |
|||
qe kane te bejne me kujdestarine dhe femijet e braktisur. |
|||
? Krijimi i Gjykates se te Miturve dhe strukturave te policise per çeshtjet e |
|||
mbrojtjes se te drejtave te femijeve. |
|||
? Rishikimi i ligjit qe trajton problemet e femijeve jetime, per biresimet dhe |
|||
vendosjen e detyruar e te perkoheshme te femijeve jetime ne institucionet e |
|||
perkujdesit social, dhe ngritja dhe fuqizimi i nje sistemi te plote informacioni per grumbullimin e |
|||
te dhenave per problematikat e femijeve te rrezikuar, mbi bazen e te cilave, |
|||
te mund te perpunohen objektiva, programe dhe projekte efikase te |
|||
zhvillimit te sherbimeve sociale. |
|||
- Vendosja e punonjesit social ne institucione te tilla si shkolla, qendra |
|||
shendetesore, burgje te minoreneve dhe prane komuniteteve ne funksion te |
|||
parandalimit, diktimit te hershem te problemeve qe cenojne te drejtat e |
|||
femijeve si dhe mbeshtetjes se strukturave perkatese per trajtimin e |
|||
nevojave sociale te femijeve sipas standarteve bashkekohore. |
|||
- Zevendesimi gradual i shtepive rezidenca te femijeve, me institucione me te |
|||
vogla si Shtepi-Familje, Fshatra SOS, etj. |
|||
- Perkrahje ekonomike dhe sociale per familjet ne nevoje, veçanerisht per |
|||
vajzat-nena dhe grate kryefamiljare me femije te mitur, si mase |
|||
parandaluese ne uljen e numrit te femijeve te abandonuar, te keqtrajtuar |
|||
dhe shfrytezuar. |
|||
- Hartimi i nje plani kombetar per te luftuar shfrytezimin seksual te femijeve |
|||
me objektiv parandalimin, mbrojtjen, mjekimin, kujdesin dhe |
|||
bashkepunimin rajonal (eshte duke u hartuar strategjia antitrafik). |
|||
*35. Ne Shqiperi ka nje rrjet te gjere dhe te zhvilluar OJQ-sh te cilat zhvillojne |
|||
aktivitetin e tyre duke u perqendruar kryesisht tek femijet dhe te drejtat e tyre. |
|||
Procedurat per ngritjen dhe formimin e nje OJQ-je jane te percaktuara me Kodin |
|||
Civil te Republikes se Shqiperise. Keto dispozita jane te vetmet lidhje ndermjet |
|||
Shtetit dhe ketyre OJQ-ve, pasi aktiviteti i tyre ne vijim eshte teresisht i pavarur. |
|||
Me poshte paraqitet nje liste OJQ-ve me veprimtari me te zgjeruar, si dhe |
|||
drejtimet kryesore te punes se tyre: |
|||
1- Qendra per Mbrojtjen e te Drejtave te Femijeve ne Shqiperi - kryesisht eshte e |
|||
fokusuar ne mbrojtjen e te drejtave te femijes. |
|||
2- Shoqata "Miqte e Femijeve te Talentuar" - kryesisht e fokusuar ne fushen e |
|||
femijeve te talentuar dhe kultures. |
|||
3- Shpresa e Femijeve te Tiranes - nje OJQ vendore qe ne qender te punes ka |
|||
permiresimin e kushteve te jeteses se femijeve te braktisur. |
|||
4- Unioni Kombetar per te Drejtat e Njeriut ne shkollat e mesme. |
|||
5- Shoqata e Jetimeve Shqiptare - shoqate ne nivel kombetar qe ka ne fokus te |
|||
punes se saj punen me jetimet e mitur qe punojne, grate etj. |
|||
6- Mesuesit e te Drejtave te Njeriut - shoqate vendore nga qyteti i Vlores qe si |
|||
objekt te punes se saj ka mesimin e te drejtave te njeriut ne shkolla. |
|||
7- Klubi i piktoreve te vegjel "Zemra e Liqenit"- shoqate vendore e fokusuar ne |
|||
ndihmen ndaj te miturve nga 8-14 vjec per zhvillimin e dhuntive te tyre per |
|||
pikturen. |
|||
8- Unioni Shqiptar i Marionetave dhe Teatrove per Femije dhe te Rinj - i |
|||
perqendruar ne dhenien e shfaqjeve ne kopshte dhe shkolla. |
|||
9- Duke i Sherbyer se Ardhmes - shoqate vendore e orientuar ne fushen e |
|||
mbrojtjes se te drejtave te femijes. |
|||
10- Ndihme per Femijet - shoqate vendore per mbrojtjen e te drejtave te femijeve |
|||
te braktisur ne qytetin e Korces. |
|||
11- Femijet Tane - shoqate vendore (Burrel) qe perpiqet ne bashkepunim me |
|||
prinderit te ndihmoje ne rikthimin e femijeve te larguar nga shkolla. |
|||
12- Ndihmoni Femijet - nje shoqate vendore (Lac) e cila eshte fokusuar ne fushen |
|||
e punes, arsimit, shendetit dhe problemeve social - ekonomike te femijeve. |
|||
13- Organizata e Librit per Femije dhe te Rinj - Shoqate vendore ne qytetin e |
|||
Tiranes per inkurajimin e femijeve ne lexim, shkembim kulturash, tolerance |
|||
dhe bashkepunim ndermjet gjenerates se re ne Tirane. |
|||
14- Shoqata e Tirana Basket - Shoqate vendore (Tirane) qe ka si synim mesimin e |
|||
minibasketit femijeve. |
|||
*36. Pervec shoqatave te permendura me siper ekziston edhe nje rrjet OJQ-sh te |
|||
cilat nuk kane ne qender te punes se tyre punen me femijet dhe problemet e tyre, |
|||
por te cilat ndermarrin here pas here projek te dhe aktivitete per femijet. |
|||
*37. Si te tilla mund te permendim, Keshillin Rinor Shqiptar, Forumin e Pavarur te |
|||
Gruas Shqiptare, Shoqaten e Gruas Refleksion, Ne dobi te Gruas Shqiptare, |
|||
Organizaten Mbrojtja e Gruas dhe Femijes, Familja ne Fokus, Gra pa mbeshtetje, |
|||
Nena, Femija dhe e Ardhmja, Realitetet dhe Vizionet e Gruas etj. Duhet te |
|||
theksohet se OJQ-te qe veprojne ne fushen e te drejtave te femijes kane pikat e |
|||
tyre te forta sic jane vullneti dhe devocioni, puna vullnetare, njohja e mire e |
|||
rrethanave per femijet ne Shqiperi etj. Dobesite e tyre vihen re vihen re ne |
|||
strategjite akoma te paqarta, gjetja e fondeve dhe bashkepunimi ndermjet tyre, si |
|||
dhe bashkepunimi me autoritetet shteterore. Me shume duhet te behet ne drejtim |
|||
te permiresimit te metodave te punes, anetaresise, ambienteve te punes dhe |
|||
pajisjeve. |
|||
*38. Ministria e Punes dhe e Çeshtjeve Sociale, Komiteti Gruaja dhe Familja, |
|||
Ministria e Arsimit, Ministria e Pushtetit Lokal, bashkepunojne me OJQ -te qe |
|||
veprojne ne fushen e te drejtave te femijes ne projekte te ndryshme ne interes te te |
|||
drejtave te femijeve. |
|||
*39. Ne kete kuader funksionojne 10 institucione te administruara nga fondacione |
|||
dhe shoqata qe kane kontrate me Ministrine e Punes dhe Sherbimin Social |
|||
Shqiptar: |
|||
*40. Lidhur me personelin qe punon ne institucionet e perkujdesit per femije i |
|||
kushtohet nje rendesi mjaft e madhe pergatitjes se tyre profesionale. Per marrjen e |
|||
tyre ne pune ka kritere te percaktuara lidhur me figuren profesionale dhe morale te |
|||
personave qe do te punojne ne kete sektor mjaft delikat. Gjithashtu, ne menyre te |
|||
vazhdueshme dhe te planifikuar zhvillohen seminare per azhornimin e tyre me |
|||
metodat bashkohore per rritjen dhe edukimin e femijeve. Seminaret zhvillohen ne |
|||
bashkepunim me shoqata dhe fondacione te ndryshme qe puno jne per kete qellim, |
|||
nga eksperte te fushave mjekesore, pedagogjike, psikologjike dhe sociale. |
|||
*41. Ky bashkepunim eshte me intensiv ne projektet per femijet me nevoja |
|||
specifike, sic jane femijet handikapate, invalide, per kujdestarine, vendimmarrjen e |
|||
femijeve dhe femijet me probleme te varesise ndaj droges. |
|||
II. KUPTIMI I FËMIJËS (neni 1) |
II. KUPTIMI I FËMIJËS (neni 1) |
||
*42. Sipas Legjislacionit Shqiptar fëmijë konsiderohet qënia njerëzore e lindur |
*42. Sipas Legjislacionit Shqiptar fëmijë konsiderohet qënia njerëzore e lindur |
||
Rreshti 4.675: | Rreshti 4.202: | ||
[[Category:Libra]] |
[[Category:Libra]] |
||
----> |
Versioni i datës 9 maj 2008 23:08
Konventa mbi të drejtat e fëmijës (CRC) RAPORTI FILLESTAR DHE I PARË PERIODIK I SHTETEVE PALË (SHQIPËRIA) Marrë nga: ?
| ||||||||||||||||||||||