Dua të di/Ndodhit/Fizikë: Dallime mes rishikimesh
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
<center><font face="Alba super" size="4" color="blue">[[Dua të di]]<br><br>[[Dua të di/Ndodhi|Ndodhi]]<br><br> në fizikë</font></center> |
<center><font face="Alba super" size="4" color="blue">[[Dua të di]]<br><br>[[Dua të di/Ndodhi|Ndodhi]]<br><br> në fizikë</font></center> |
||
{|class="wikitable" width="100%" style="background-color:#ABCDEF; color:white ; font-face:Peinaud; font-style:italic; font-size:110%; text-align:center;" |
{|class="wikitable" width="100%" style="background-color:#ABCDEF; color:white ; font-face:Peinaud; font-style:italic; font-size:110%; text-align:center;" |
||
!width=" |
!width="7%px" align=center style="background:#778899; color:white"|Viti |
||
!width=" |
!width="50%" align=center style="background:#778899; color:white"|Ndodhia |
||
!width=" |
!width="10%" align=center style="background:#778899; color:white"|Shënim<ref>Nëse nxiton fjalët në të kaltërt atëherë hapet një dritare e Enciklopedisë së Lirë "Wikipedia"</ref> |
||
!width="33%" align=center style="background:#778899; color:white"|Foto |
|||
|-bgcolor="#fffaf0" |
|-bgcolor="#fffaf0" |
||
| style="text-align:right;" | - 3000 |
| style="text-align:right;" | - 3000 |
||
| "Ora e diellit" në Egjipt, Kinë, Indi; Pjesa më e madhe e figurave të krijuara nga yjet, pagëzohen me emra.<hr> Egjiptianët përdorin peshoren me |
| "Ora e diellit" në Egjipt, Kinë, Indi; Pjesa më e madhe e figurave të krijuara nga yjet, pagëzohen me emra.<hr> Egjiptianët përdorin peshoren me ngarkesë. |
||
|{{w|Ora e diellit}}<br>{{w|Peshorja}} |
|||
|[[Figura:Sundial (PSF).svg|148px]][[Figura:Samenwaage.jpg|118px]] |
|||
|-bgcolor="#f5f5f5" |
|-bgcolor="#f5f5f5" |
||
| style="text-align:right;" | 2769 |
| style="text-align:right;" | 2769 |
||
| Egjiptianë krijojnë kalendarin 365-ditësh, Viti i ri fillon më 1 Thout (19 korrik), fillimi i vërshimeve të Nilit. |
| Egjiptianë krijojnë kalendarin 365-ditësh, Viti i ri fillon më 1 Thout (19 korrik), fillimi i vërshimeve të Nilit. |
||
|{{w|Nili}}<br>{{w|Kalendari}} |
|||
|[[Figura:Orilla del Nilo.jpg|270px]] |
|||
|-bgcolor="#fffaf0" |
|-bgcolor="#fffaf0" |
||
| style="text-align:right;" | - 2750 |
| style="text-align:right;" | - 2750 |
||
| Hemisfera veriore e galaktikës nga Babilonasit pagëzohet sipas sipas figurave të kafshëve. |
| Hemisfera veriore e galaktikës nga Babilonasit pagëzohet sipas sipas figurave të kafshëve. |
||
|colspan="2" | {{w|Babilonasit}} | {{w|Hemisfera}} | {{w|Galaktika}} |
|||
|-bgcolor="#f5f5f5" |
|-bgcolor="#f5f5f5" |
||
| style="text-align:right;" | - 2500 |
| style="text-align:right;" | - 2500 |
Versioni i datës 11 shkurt 2008 06:08
Ndodhi
në fizikë
Viti | Ndodhia | Shënim[1] | Foto |
---|---|---|---|
- 3000 | "Ora e diellit" në Egjipt, Kinë, Indi; Pjesa më e madhe e figurave të krijuara nga yjet, pagëzohen me emra. Egjiptianët përdorin peshoren me ngarkesë. |
Ora e diellit Peshorja |
|
2769 | Egjiptianë krijojnë kalendarin 365-ditësh, Viti i ri fillon më 1 Thout (19 korrik), fillimi i vërshimeve të Nilit. | Nili Kalendari |
|
- 2750 | Hemisfera veriore e galaktikës nga Babilonasit pagëzohet sipas sipas figurave të kafshëve. | Babilonasit | Hemisfera | Galaktika | |
- 2500 | Babilonasit gjejnë ciklin (babi. sharu) e zënies së diellit dhe të hënës; kinezët përdorin hijen e shkopit si akrep i orës. | ||
- 2449 | Nga Kina, vëzhgohet lidhja e 5 planetëve xixëllues. | ||
- 2300 | Shënimet e para mbi fluturimin dhe mjetet ndihmëse për fluturim | ||
- 2258 | Kinezët fusin në zbatim një kalendarë të bazuar në lëvizjet e Hënës dhe Diellit. | ||
- 2136 | Dy astronom të oborrit mbretëror kineze varen. Shkaku llogaritja e gabueshme e zënies së diellit. | ||
- 1850 | Objekti për qëllim astronomie i quajtur "Stonehenge" (gurët e varur), ndërtohet si vend i shenjtë. | ||
- 1700 | Në Babiloni futet në zbatim dita 24-orësh. | ||
- 1500 | Për matjen e kohës, në Heliopolis ndërtohet "Kullgjilpëra e Kleopatrës" [ arb. مسلتي كليوبترا ]. | ||
- 1450 | Punohet në bronz "karroca e diellit" [ dan. Solvognen ] në Trundholm (Danimark) | ||
- 1400 | Kinezët paraqesin gjatësinë e vitit me 365 ditë dhe 1/4 e ditës. | ||
- 1223 | Në Siri përshkruhet gjerësisht zënia e diellit (5 mars) | ||
- 763 | Përshkrimi më i moçëm i zënies së diellit tek babilonasit (15 qershor) | ||
- 720 | Në Kinë mbahen shënime për Kometa dhe Yjeve të Rinjë (Nova) | ||
- 700 | Lëvizjet themelore të planetëve tashmë janë të njohura. | ||
- 624 | Talesi i Mileti (-552) | ||
- 594 | Soloni
[ gr. Σόλων ] pas shtatë shekujsh përmirëson kalendarin e quajtur "Lunisolar" | ||
- 585 | Talesi
i Miletit parallogarit ekzaktë zënien e diellit për datën 25 maj. | ||
- 575 | Anaksimandëri i Miletit, publikon hartën e parë të Botës. | ||
- 500 | Fillozofia e natyrës me katër elemente, dominon Gren e vjetër; Futja në batim e kalendarit; Pitagora Filoaisi i Kroton-it, ne një flaë në qendër, argumenton botëkuptimet e tij për qendrën e Gjithësisë. | ||
- 467 | Anaksagorasi i Klazomenait, përshkruan rënien spektakulare të një Meteori. | ||
- 450 | Filozofi Empedokles ligjëron se materia as nuk fitohet, as nuk humbet. Demokriti dhe Epikuri e kuptojnë dritën si jashtëqitje të trupave. | ||
- 440 | Aristylosi i Samosë dhe Timoharisi gjejë vendet e Yjeve të palëvizshme [ lat. stellae fixae ] Metoni me ndihmen e treguesit të hijes "Gnomon" [ gr. γνώμων] tregon pikat ekstreme të kthimit të diellit. | ||
- 432 | Sipas Metonit futet në zbatim për 19 vite një kalendarë me 235 vite. | ||
- 420 | Demokriti themelon "Mësimet mbi atomin", e cila vetëm në mënyrë gjeometrike dallon nga pozita e saj. | ||
- 400 | Në Greqinë e vjetër ndizet zjarri me ndihmen e energjisë së diellit. | ||
- 388 | Platoni themelon "Akademin" në Athinë. | ||
- 384 | Aristoteli (-322) | ||
- 383 | Babilonasit përdorin një kalendarë të bazuar sipas Hënës, me 7 vite të brishta në 19 vite. | ||
- 380 | Kidinuni cakton kohëzgjatjen mesatare në mes të fazave të barabarta të Hënës, me vlerë prej 29,530594 ditëve. | ||
- 365 | Heraklidi i Pontusit, shpjegon lëvizjet e përditshme të qiellit sipas rrotullimit (rotacionin) të Tokës. | ||
- 360 | Aristoteli për "rënia e lirë" thotë se është "lëvizje e nxituar", mirëpo e përjashton që trupat e rëndë bien më shpejtë se ata të lehtë. | ||
- 320 | Aristarki i Samos (-250) | ||
300 | Në Kinë, për herë të parë përmendet Kompasi. | ||
- 287 | Arkimedi i Syrakusit (-212) | ||
- 276 | Eratostenesi i Kyrenesë (-195) | ||
- 270 | Aristaku vërteton për të parën, pamjen e botës sipas "helioqendrës". | ||
- 265 | Aistaku llogarit afërsinë e Diellit (4,8 mil. km.) dhe të Hënës | ||
- 240 | Eratostenesi i Kryrenesë paraqet perimetrin e Tokës. | ||
- 238 | Egjiptasit fusin në zbatim vitin e brishtë, për çdo katër vite. | ||
- 214 | Arkimedi vërteton ligjin e "momentit të forcës", konstrukton vinçin dhe peshëngritësin me ujë e ventil. | ||
- 200 | Kinezët përdorin pasqyre të lakuara për mbledhjen e rrezeve të diellit; Peshëngritësi, Rrotë-dredhatori, Rrotë-ngjeshatori, Rrota, Rrotëza
Kaçavida, Dhëmbëzori dhe Spiralja tashmë janë të njohura dhe përdorën në Kinë, ku edhe është futur në zbatim kalendari me vite "Lunisolare" (7 vite të brishta brenda 19 viteve) | ||
- 160 | Hiparkosi, përpilon pjesën më të rëndësishme të "Almagest"-it [ arb. الكتاب المجسطي ] Në Pergamonë paraqitet në publikë një Glob i Tokës. | ||
- 134 | Hiparkosi vëzhgon një komet dhe përpilon një katalog me mbi 1000 yje, ashtu që të mund të regjistrohen ndryshimet e mundshme. | ||
- 70 | Në Athinë ndërtohet "Kulla e Erës", e cila ekziston edhe sot. | ||
- 46 | Futja në zbatim e kalendarit Julian. |
- ↑ Nëse nxiton fjalët në të kaltërt atëherë hapet një dritare e Enciklopedisë së Lirë "Wikipedia"