Dua të di/Ndodhit/Fizikë: Dallime mes rishikimesh
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 152: | Rreshti 152: | ||
| Futja në zbatim e kalendarit Julian. |
| Futja në zbatim e kalendarit Julian. |
||
|} |
|} |
||
<div style="border:1px solid #8898bf; border-top:0px solid blue; padding:5px 5px 0 5px; margin-bottom:1em; text-align:left; color:blue;"> |
|||
'''[[Dua të di/Ndodhit/Kimi|Ndodhi në ?]]''' |
|||
</div> |
|||
{{Dua të di P}} |
Versioni i datës 11 shkurt 2008 05:11
Ndodhi
në fizikë
Viti | Ndodhia | Shënim |
---|---|---|
- 3000 | Ora e zallit në Egjipt, Kinë, Indi; Pjesa më e madhe e figurave të krijuara nga yjet, pagëzohen me emra. Egjiptianët përdorin peshoren me pesha të hekuri. | |
2769 | Egjiptianë krijojnë kalendarin 365-ditësh, Viti i ri fillon më 1 Thout (19 korrik), fillimi i vërshimeve të Nilit. | |
- 2750 | Hemisfera veriore e galaktikës nga Babilonasit pagëzohet sipas sipas figurave të kafshëve. | |
- 2500 | Babilonasit gjejnë ciklin (babi. sharu) e zënies së diellit dhe të hënës; kinezët përdorin hijen e shkopit si akrep i orës. | |
- 2449 | Nga Kina, vëzhgohet lidhja e 5 planetëve xixëllues. | |
- 2300 | Shënimet e para mbi fluturimin dhe mjetet ndihmëse për fluturim | |
- 2258 | Kinezët fusin në zbatim një kalendarë të bazuar në lëvizjet e Hënës dhe Diellit. | |
- 2136 | Dy astronom të oborrit mbretëror kineze varen. Shkaku llogaritja e gabueshme e zënies së diellit. | |
- 1850 | Objekti për qëllim astronomie i quajtur "Stonehenge" (gurët e varur), ndërtohet si vend i shenjtë. | |
- 1700 | Në Babiloni futet në zbatim dita 24-orësh. | |
- 1500 | Për matjen e kohës, në Heliopolis ndërtohet "Kullgjilpëra e Kleopatrës" [ arb. مسلتي كليوبترا ]. | |
- 1450 | Punohet në bronz "karroca e diellit" [ dan. Solvognen ] në Trundholm (Danimark) | |
- 1400 | Kinezët paraqesin gjatësinë e vitit me 365 ditë dhe 1/4 e ditës. | |
- 1223 | Në Siri përshkruhet gjerësisht zënia e diellit (5 mars) | |
- 763 | Përshkrimi më i moçëm i zënies së diellit tek babilonasit (15 qershor) | |
- 720 | Në Kinë mbahen shënime për Kometa dhe Yjeve të Rinjë (Nova) | |
- 700 | Lëvizjet themelore të planetëve tashmë janë të njohura. | |
- 624 | Talesi i Mileti (-552) | |
- 594 | Soloni
[ gr. Σόλων ] pas shtatë shekujsh përmirëson kalendarin e quajtur "Lunisolar" | |
- 585 | Talesi
i Miletit parallogarit ekzaktë zënien e diellit për datën 25 maj. | |
- 575 | Anaksimandëri i Miletit, publikon hartën e parë të Botës. | |
- 500 | Fillozofia e natyrës me katër elemente, dominon Gren e vjetër; Futja në batim e kalendarit; Pitagora Filoaisi i Kroton-it, ne një flaë në qendër, argumenton botëkuptimet e tij për qendrën e Gjithësisë. | |
- 467 | Anaksagorasi i Klazomenait, përshkruan rënien spektakulare të një Meteori. | |
- 450 | Filozofi Empedokles ligjëron se materia as nuk fitohet, as nuk humbet. Demokriti dhe Epikuri e kuptojnë dritën si jashtëqitje të trupave. | |
- 440 | Aristylosi i Samosë dhe Timoharisi gjejë vendet e Yjeve të palëvizshme [ lat. stellae fixae ] Metoni me ndihmen e treguesit të hijes "Gnomon" [ gr. γνώμων] tregon pikat ekstreme të kthimit të diellit. | |
- 432 | Sipas Metonit futet në zbatim për 19 vite një kalendarë me 235 vite. | |
- 420 | Demokriti themelon "Mësimet mbi atomin", e cila vetëm në mënyrë gjeometrike dallon nga pozita e saj. | |
- 400 | Në Greqinë e vjetër ndizet zjarri me ndihmen e energjisë së diellit. | |
- 388 | Platoni themelon "Akademin" në Athinë. | |
- 384 | Aristoteli (-322) | |
- 383 | Babilonasit përdorin një kalendarë të bazuar sipas Hënës, me 7 vite të brishta në 19 vite. | |
- 380 | Kidinuni cakton kohëzgjatjen mesatare në mes të fazave të barabarta të Hënës, me vlerë prej 29,530594 ditëve. | |
- 365 | Heraklidi i Pontusit, shpjegon lëvizjet e përditshme të qiellit sipas rrotullimit (rotacionin) të Tokës. | |
- 360 | Aristoteli për "rënia e lirë" thotë se është "lëvizje e nxituar", mirëpo e përjashton që trupat e rëndë bien më shpejtë se ata të lehtë. | |
- 320 | Aristarki i Samos (-250) | |
300 | Në Kinë, për herë të parë përmendet Kompasi. | |
- 287 | Arkimedi i Syrakusit (-212) | |
- 276 | Eratostenesi i Kyrenesë (-195) | |
- 270 | Aristaku vërteton për të parën, pamjen e botës sipas "helioqendrës". | |
- 265 | Aistaku llogarit afërsinë e Diellit (4,8 mil. km.) dhe të Hënës | |
- 240 | Eratostenesi i Kryrenesë paraqet perimetrin e Tokës. | |
- 238 | Egjiptasit fusin në zbatim vitin e brishtë, për çdo katër vite. | |
- 214 | Arkimedi vërteton ligjin e "momentit të forcës", konstrukton vinçin dhe peshëngritësin me ujë e ventil. | |
- 200 | Kinezët përdorin pasqyre të lakuara për mbledhjen e rrezeve të diellit; Peshëngritësi, Rrotë-dredhatori, Rrotë-ngjeshatori, Rrota, Rrotëza
Kaçavida, Dhëmbëzori dhe Spiralja tashmë janë të njohura dhe përdorën në Kinë, ku edhe është futur në zbatim kalendari me vite "Lunisolare" (7 vite të brishta brenda 19 viteve) | |
- 160 | Hiparkosi, përpilon pjesën më të rëndësishme të "Almagest"-it [ arb. الكتاب المجسطي ] Në Pergamonë paraqitet në publikë një Glob i Tokës. | |
- 134 | Hiparkosi vëzhgon një komet dhe përpilon një katalog me mbi 1000 yje, ashtu që të mund të regjistrohen ndryshimet e mundshme. | |
- 70 | Në Athinë ndërtohet "Kulla e Erës", e cila ekziston edhe sot. | |
- 46 | Futja në zbatim e kalendarit Julian. |