Dua të di/Ndodhit/Fizikë: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikibooks
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 5: Rreshti 5:
!width="32%" align=center style="background:#778899; color:white"|Shënim
!width="32%" align=center style="background:#778899; color:white"|Shënim
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 3000
| style="text-align:right;" | - 3000  
|&nbsp;&nbsp;Ora e zallit në Egjipt, Kinë, Indi; Pjesa më e madhe e figurave të krijuara nga yjet, pagëzohen me emra.<hr>&nbsp;&nbsp;Egjiptianët përdorin peshoren me pesha të hekuri.
|&nbsp;&nbsp;Ora e zallit në Egjipt, Kinë, Indi; Pjesa më e madhe e figurave të krijuara nga yjet, pagëzohen me emra.<hr>&nbsp;&nbsp;Egjiptianët përdorin peshoren me pesha të hekuri.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 2769
| style="text-align:right;" | 2769&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Egjiptianë krijojnë kalendarin 365-ditësh, Viti i ri fillon më 1 Thout (19 korrik), fillimi i vërshimeve të Nilit.
|&nbsp;&nbsp;Egjiptianë krijojnë kalendarin 365-ditësh, Viti i ri fillon më 1 Thout (19 korrik), fillimi i vërshimeve të Nilit.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 2750
| style="text-align:right;" | - 2750&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Hemisfera veriore e galaktikës nga Babilonasit pagëzohet sipas sipas figurave të kafshëve.
|&nbsp;&nbsp;Hemisfera veriore e galaktikës nga Babilonasit pagëzohet sipas sipas figurave të kafshëve.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 2500
| style="text-align:right;" | - 2500&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Babilonasit gjejnë ciklin (babi. sharu) e zënies së diellit dhe të hënës; kinezët përdorin hijen e shkopit si akrep i orës.
|&nbsp;&nbsp;Babilonasit gjejnë ciklin (babi. sharu) e zënies së diellit dhe të hënës; kinezët përdorin hijen e shkopit si akrep i orës.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 2449
| style="text-align:right;" | - 2449&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Nga Kina, vëzhgohet lidhja e 5 planetëve xixëllues.
|&nbsp;&nbsp;Nga Kina, vëzhgohet lidhja e 5 planetëve xixëllues.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 2300
| style="text-align:right;" | - 2300&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Shënimet e para mbi fluturimin dhe mjetet ndihmëse për fluturim
|&nbsp;&nbsp;Shënimet e para mbi fluturimin dhe mjetet ndihmëse për fluturim
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 2258
| style="text-align:right;" | - 2258&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Kinezët fusin në zbatim një kalendarë të bazuar në lëvizjet e Hënës dhe Diellit.
|&nbsp;&nbsp;Kinezët fusin në zbatim një kalendarë të bazuar në lëvizjet e Hënës dhe Diellit.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 2136
| style="text-align:right;" | - 2136&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Dy astronom të oborrit mbretëror kineze varen. Shkaku llogaritja e gabueshme e zënies së diellit.
|&nbsp;&nbsp;Dy astronom të oborrit mbretëror kineze varen. Shkaku llogaritja e gabueshme e zënies së diellit.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 1850
| style="text-align:right;" | - 1850&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Objekti për qëllim astronomie i quajtur "Stonehenge" (gurët e varur), ndërtohet si vend i shenjtë.
|&nbsp;&nbsp;Objekti për qëllim astronomie i quajtur "Stonehenge" (gurët e varur), ndërtohet si vend i shenjtë.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 1700
| style="text-align:right;" | - 1700&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Në Babiloni futet në zbatim dita 24-orësh.
|&nbsp;&nbsp;Në Babiloni futet në zbatim dita 24-orësh.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 1500
| style="text-align:right;" | - 1500&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Për matjen e kohës, në Heliopolis ndërtohet "Kullgjilpëra e Kleopatrës" [ arb. مسلتي كليوبترا ].
|&nbsp;&nbsp;Për matjen e kohës, në Heliopolis ndërtohet "Kullgjilpëra e Kleopatrës" [ arb. مسلتي كليوبترا ].
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 1450
| style="text-align:right;" | - 1450&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Punohet në bronz "karroca e diellit" [ dan. Solvognen ] në Trundholm (Danimark)
|&nbsp;&nbsp;Punohet në bronz "karroca e diellit" [ dan. Solvognen ] në Trundholm (Danimark)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 1400
| style="text-align:right;" | - 1400&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Kinezët paraqesin gjatësinë e vitit me 365 ditë dhe 1/4 e ditës.
|&nbsp;&nbsp;Kinezët paraqesin gjatësinë e vitit me 365 ditë dhe 1/4 e ditës.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 1223
| style="text-align:right;" | - 1223&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Në Siri përshkruhet gjerësisht zënia e diellit (5 mars)
|&nbsp;&nbsp;Në Siri përshkruhet gjerësisht zënia e diellit (5 mars)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 763
| style="text-align:right;" | - 763&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Përshkrimi më i moçëm i zënies së diellit tek babilonasit (15 qershor)
|&nbsp;&nbsp;Përshkrimi më i moçëm i zënies së diellit tek babilonasit (15 qershor)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 720
| style="text-align:right;" | - 720&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Në Kinë mbahen shënime për Kometa dhe Yjeve të Rinjë (Nova)
|&nbsp;&nbsp;Në Kinë mbahen shënime për Kometa dhe Yjeve të Rinjë (Nova)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 700
| style="text-align:right;" | - 700&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Lëvizjet themelore të planetëve tashmë janë të njohura.
|&nbsp;&nbsp;Lëvizjet themelore të planetëve tashmë janë të njohura.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 624
| style="text-align:right;" | - 624&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Talesi i Mileti (-552)
|&nbsp;&nbsp;Talesi i Mileti (-552)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 594
| style="text-align:right;" | - 594&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Soloni
|&nbsp;&nbsp;Soloni
[ gr. Σόλων ] pas shtatë shekujsh përmirëson kalendarin e quajtur "Lunisolar"
[ gr. Σόλων ] pas shtatë shekujsh përmirëson kalendarin e quajtur "Lunisolar"
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 585
| style="text-align:right;" | - 585&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Talesi
|&nbsp;&nbsp;Talesi
i Miletit parallogarit ekzaktë zënien e diellit për datën 25 maj.
i Miletit parallogarit ekzaktë zënien e diellit për datën 25 maj.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 575
| style="text-align:right;" | - 575&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Anaksimandëri i Miletit, publikon hartën e parë të Botës.
|&nbsp;&nbsp;Anaksimandëri i Miletit, publikon hartën e parë të Botës.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 500
| style="text-align:right;" | - 500&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Fillozofia e natyrës me katër elemente, dominon Gren e vjetër; Futja në batim e kalendarit; Pitagora Filoaisi i Kroton-it, ne një flaë në qendër, argumenton botëkuptimet e tij për qendrën e Gjithësisë.
|&nbsp;&nbsp;Fillozofia e natyrës me katër elemente, dominon Gren e vjetër; Futja në batim e kalendarit; Pitagora Filoaisi i Kroton-it, ne një flaë në qendër, argumenton botëkuptimet e tij për qendrën e Gjithësisë.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 467
| style="text-align:right;" | - 467&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Anaksagorasi i Klazomenait, përshkruan rënien spektakulare të një Meteori.
|&nbsp;&nbsp;Anaksagorasi i Klazomenait, përshkruan rënien spektakulare të një Meteori.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 450
| style="text-align:right;" | - 450&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Filozofi Empedokles ligjëron se materia as nuk fitohet, as nuk humbet.<hr>&nbsp;&nbsp;Demokriti dhe Epikuri e kuptojnë dritën si jashtëqitje të trupave.
|&nbsp;&nbsp;Filozofi Empedokles ligjëron se materia as nuk fitohet, as nuk humbet.<hr>&nbsp;&nbsp;Demokriti dhe Epikuri e kuptojnë dritën si jashtëqitje të trupave.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 440
| style="text-align:right;" | - 440&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Aristylosi i Samosë dhe Timoharisi gjejë vendet e Yjeve të palëvizshme [ lat. stellae fixae ]<hr>&nbsp;&nbsp;Metoni me ndihmen e treguesit të hijes "Gnomon" [ gr. γνώμων] tregon pikat ekstreme të kthimit të diellit.
|&nbsp;&nbsp;Aristylosi i Samosë dhe Timoharisi gjejë vendet e Yjeve të palëvizshme [ lat. stellae fixae ]<hr>&nbsp;&nbsp;Metoni me ndihmen e treguesit të hijes "Gnomon" [ gr. γνώμων] tregon pikat ekstreme të kthimit të diellit.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 432
| style="text-align:right;" | - 432&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Sipas Metonit futet në zbatim për 19 vite një kalendarë me 235 vite.
|&nbsp;&nbsp;Sipas Metonit futet në zbatim për 19 vite një kalendarë me 235 vite.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 420
| style="text-align:right;" | - 420&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Demokriti themelon "Mësimet mbi atomin", e cila vetëm në mënyrë gjeometrike dallon nga pozita e saj.
|&nbsp;&nbsp;Demokriti themelon "Mësimet mbi atomin", e cila vetëm në mënyrë gjeometrike dallon nga pozita e saj.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 400
| style="text-align:right;" | - 400&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Në Greqinë e vjetër ndizet zjarri me ndihmen e energjisë së diellit.
|&nbsp;&nbsp;Në Greqinë e vjetër ndizet zjarri me ndihmen e energjisë së diellit.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 388
| style="text-align:right;" | - 388&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Platoni themelon "Akademin" në Athinë.
|&nbsp;&nbsp;Platoni themelon "Akademin" në Athinë.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 384
| style="text-align:right;" | - 384&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Aristoteli (-322)
|&nbsp;&nbsp;Aristoteli (-322)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 383
| style="text-align:right;" | - 383&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Babilonasit përdorin një kalendarë të bazuar sipas Hënës, me 7 vite të brishta në 19 vite.
|&nbsp;&nbsp;Babilonasit përdorin një kalendarë të bazuar sipas Hënës, me 7 vite të brishta në 19 vite.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 380
| style="text-align:right;" | - 380&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Kidinuni cakton kohëzgjatjen mesatare në mes të fazave të barabarta të Hënës, me vlerë prej 29,530594 ditëve.
|&nbsp;&nbsp;Kidinuni cakton kohëzgjatjen mesatare në mes të fazave të barabarta të Hënës, me vlerë prej 29,530594 ditëve.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 365
| style="text-align:right;" | - 365&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Heraklidi i Pontusit, shpjegon lëvizjet e përditshme të qiellit sipas rrotullimit (rotacionin) të Tokës.
|&nbsp;&nbsp;Heraklidi i Pontusit, shpjegon lëvizjet e përditshme të qiellit sipas rrotullimit (rotacionin) të Tokës.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 360
| style="text-align:right;" | - 360&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Aristoteli për "rënia e lirë" thotë se është "lëvizje e nxituar", mirëpo e përjashton që trupat e rëndë bien më shpejtë se ata të lehtë.
|&nbsp;&nbsp;Aristoteli për "rënia e lirë" thotë se është "lëvizje e nxituar", mirëpo e përjashton që trupat e rëndë bien më shpejtë se ata të lehtë.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 320
| style="text-align:right;" | - 320&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Aristarki i Samos (-250)
|&nbsp;&nbsp;Aristarki i Samos (-250)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 300
| style="text-align:right;" | 300&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Në Kinë, për herë të parë përmendet Kompasi.
|&nbsp;&nbsp;Në Kinë, për herë të parë përmendet Kompasi.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 287
| style="text-align:right;" | - 287&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Arkimedi i Syrakusit (-212)
|&nbsp;&nbsp;Arkimedi i Syrakusit (-212)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 276
| style="text-align:right;" | - 276&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Eratostenesi i Kyrenesë (-195)
|&nbsp;&nbsp;Eratostenesi i Kyrenesë (-195)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 270
| style="text-align:right;" | - 270&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Aristaku vërteton për të parën, pamjen e botës sipas "helioqendrës".
|&nbsp;&nbsp;Aristaku vërteton për të parën, pamjen e botës sipas "helioqendrës".
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 265
| style="text-align:right;" | - 265&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Aistaku llogarit afërsinë e Diellit (4,8 mil. km.) dhe të Hënës
|&nbsp;&nbsp;Aistaku llogarit afërsinë e Diellit (4,8 mil. km.) dhe të Hënës
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 240
| style="text-align:right;" | - 240&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Eratostenesi i Kryrenesë paraqet perimetrin e Tokës.
|&nbsp;&nbsp;Eratostenesi i Kryrenesë paraqet perimetrin e Tokës.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 238
| style="text-align:right;" | - 238&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Egjiptasit fusin në zbatim vitin e brishtë, për çdo katër vite.
|&nbsp;&nbsp;Egjiptasit fusin në zbatim vitin e brishtë, për çdo katër vite.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 214
| style="text-align:right;" | - 214&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Arkimedi vërteton ligjin e "momentit të forcës", konstrukton vinçin dhe peshëngritësin me ujë e ventil.
|&nbsp;&nbsp;Arkimedi vërteton ligjin e "momentit të forcës", konstrukton vinçin dhe peshëngritësin me ujë e ventil.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 200
| style="text-align:right;" | - 200&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Kinezët përdorin pasqyre të lakuara për mbledhjen e rrezeve të diellit; Peshëngritësi, Rrotë-dredhatori, Rrotë-ngjeshatori, Rrota, Rrotëza
|&nbsp;&nbsp;Kinezët përdorin pasqyre të lakuara për mbledhjen e rrezeve të diellit; Peshëngritësi, Rrotë-dredhatori, Rrotë-ngjeshatori, Rrota, Rrotëza
Kaçavida, Dhëmbëzori dhe Spiralja tashmë janë të njohura dhe përdorën në Kinë, ku edhe është futur në zbatim kalendari me vite "Lunisolare" (7 vite të brishta brenda 19 viteve)
Kaçavida, Dhëmbëzori dhe Spiralja tashmë janë të njohura dhe përdorën në Kinë, ku edhe është futur në zbatim kalendari me vite "Lunisolare" (7 vite të brishta brenda 19 viteve)
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 160
| style="text-align:right;" | - 160&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Hiparkosi, përpilon pjesën më të rëndësishme të "Almagest"-it [ arb. الكتاب المجسطي ]<hr>&nbsp;&nbsp;Në Pergamonë paraqitet në publikë një Glob i Tokës.
|&nbsp;&nbsp;Hiparkosi, përpilon pjesën më të rëndësishme të "Almagest"-it [ arb. الكتاب المجسطي ]<hr>&nbsp;&nbsp;Në Pergamonë paraqitet në publikë një Glob i Tokës.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 134
| style="text-align:right;" | - 134&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Hiparkosi vëzhgon një komet dhe përpilon një katalog me mbi 1000 yje, ashtu që të mund të regjistrohen ndryshimet e mundshme.
|&nbsp;&nbsp;Hiparkosi vëzhgon një komet dhe përpilon një katalog me mbi 1000 yje, ashtu që të mund të regjistrohen ndryshimet e mundshme.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#fffaf0"
| style="text-align:right;" | 70
| style="text-align:right;" | - 70&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Në Athinë ndërtohet "Kulla e Erës", e cila ekziston edhe sot.
|&nbsp;&nbsp;Në Athinë ndërtohet "Kulla e Erës", e cila ekziston edhe sot.
|-bgcolor="#fffaf0"
|-bgcolor="#f5f5f5"
| style="text-align:right;" | 46
| style="text-align:right;" | - 46&nbsp;&nbsp;
|&nbsp;&nbsp;Futja në zbatim e kalendarit Julian.
|&nbsp;&nbsp;Futja në zbatim e kalendarit Julian.
|}
|}

Versioni i datës 11 shkurt 2008 04:48

Dua të di

Ndodhi

në fizikë
Viti Ndodhia Shënim
- 3000     Ora e zallit në Egjipt, Kinë, Indi; Pjesa më e madhe e figurave të krijuara nga yjet, pagëzohen me emra.
  Egjiptianët përdorin peshoren me pesha të hekuri.
2769     Egjiptianë krijojnë kalendarin 365-ditësh, Viti i ri fillon më 1 Thout (19 korrik), fillimi i vërshimeve të Nilit.
- 2750     Hemisfera veriore e galaktikës nga Babilonasit pagëzohet sipas sipas figurave të kafshëve.
- 2500     Babilonasit gjejnë ciklin (babi. sharu) e zënies së diellit dhe të hënës; kinezët përdorin hijen e shkopit si akrep i orës.
- 2449     Nga Kina, vëzhgohet lidhja e 5 planetëve xixëllues.
- 2300     Shënimet e para mbi fluturimin dhe mjetet ndihmëse për fluturim
- 2258     Kinezët fusin në zbatim një kalendarë të bazuar në lëvizjet e Hënës dhe Diellit.
- 2136     Dy astronom të oborrit mbretëror kineze varen. Shkaku llogaritja e gabueshme e zënies së diellit.
- 1850     Objekti për qëllim astronomie i quajtur "Stonehenge" (gurët e varur), ndërtohet si vend i shenjtë.
- 1700     Në Babiloni futet në zbatim dita 24-orësh.
- 1500     Për matjen e kohës, në Heliopolis ndërtohet "Kullgjilpëra e Kleopatrës" [ arb. مسلتي كليوبترا ].
- 1450     Punohet në bronz "karroca e diellit" [ dan. Solvognen ] në Trundholm (Danimark)
- 1400     Kinezët paraqesin gjatësinë e vitit me 365 ditë dhe 1/4 e ditës.
- 1223     Në Siri përshkruhet gjerësisht zënia e diellit (5 mars)
- 763     Përshkrimi më i moçëm i zënies së diellit tek babilonasit (15 qershor)
- 720     Në Kinë mbahen shënime për Kometa dhe Yjeve të Rinjë (Nova)
- 700     Lëvizjet themelore të planetëve tashmë janë të njohura.
- 624     Talesi i Mileti (-552)
- 594     Soloni

[ gr. Σόλων ] pas shtatë shekujsh përmirëson kalendarin e quajtur "Lunisolar"

- 585     Talesi

i Miletit parallogarit ekzaktë zënien e diellit për datën 25 maj.

- 575     Anaksimandëri i Miletit, publikon hartën e parë të Botës.
- 500     Fillozofia e natyrës me katër elemente, dominon Gren e vjetër; Futja në batim e kalendarit; Pitagora Filoaisi i Kroton-it, ne një flaë në qendër, argumenton botëkuptimet e tij për qendrën e Gjithësisë.
- 467     Anaksagorasi i Klazomenait, përshkruan rënien spektakulare të një Meteori.
- 450     Filozofi Empedokles ligjëron se materia as nuk fitohet, as nuk humbet.
  Demokriti dhe Epikuri e kuptojnë dritën si jashtëqitje të trupave.
- 440     Aristylosi i Samosë dhe Timoharisi gjejë vendet e Yjeve të palëvizshme [ lat. stellae fixae ]
  Metoni me ndihmen e treguesit të hijes "Gnomon" [ gr. γνώμων] tregon pikat ekstreme të kthimit të diellit.
- 432     Sipas Metonit futet në zbatim për 19 vite një kalendarë me 235 vite.
- 420     Demokriti themelon "Mësimet mbi atomin", e cila vetëm në mënyrë gjeometrike dallon nga pozita e saj.
- 400     Në Greqinë e vjetër ndizet zjarri me ndihmen e energjisë së diellit.
- 388     Platoni themelon "Akademin" në Athinë.
- 384     Aristoteli (-322)
- 383     Babilonasit përdorin një kalendarë të bazuar sipas Hënës, me 7 vite të brishta në 19 vite.
- 380     Kidinuni cakton kohëzgjatjen mesatare në mes të fazave të barabarta të Hënës, me vlerë prej 29,530594 ditëve.
- 365     Heraklidi i Pontusit, shpjegon lëvizjet e përditshme të qiellit sipas rrotullimit (rotacionin) të Tokës.
- 360     Aristoteli për "rënia e lirë" thotë se është "lëvizje e nxituar", mirëpo e përjashton që trupat e rëndë bien më shpejtë se ata të lehtë.
- 320     Aristarki i Samos (-250)
300     Në Kinë, për herë të parë përmendet Kompasi.
- 287     Arkimedi i Syrakusit (-212)
- 276     Eratostenesi i Kyrenesë (-195)
- 270     Aristaku vërteton për të parën, pamjen e botës sipas "helioqendrës".
- 265     Aistaku llogarit afërsinë e Diellit (4,8 mil. km.) dhe të Hënës
- 240     Eratostenesi i Kryrenesë paraqet perimetrin e Tokës.
- 238     Egjiptasit fusin në zbatim vitin e brishtë, për çdo katër vite.
- 214     Arkimedi vërteton ligjin e "momentit të forcës", konstrukton vinçin dhe peshëngritësin me ujë e ventil.
- 200     Kinezët përdorin pasqyre të lakuara për mbledhjen e rrezeve të diellit; Peshëngritësi, Rrotë-dredhatori, Rrotë-ngjeshatori, Rrota, Rrotëza

Kaçavida, Dhëmbëzori dhe Spiralja tashmë janë të njohura dhe përdorën në Kinë, ku edhe është futur në zbatim kalendari me vite "Lunisolare" (7 vite të brishta brenda 19 viteve)

- 160     Hiparkosi, përpilon pjesën më të rëndësishme të "Almagest"-it [ arb. الكتاب المجسطي ]
  Në Pergamonë paraqitet në publikë një Glob i Tokës.
- 134     Hiparkosi vëzhgon një komet dhe përpilon një katalog me mbi 1000 yje, ashtu që të mund të regjistrohen ndryshimet e mundshme.
- 70     Në Athinë ndërtohet "Kulla e Erës", e cila ekziston edhe sot.
- 46     Futja në zbatim e kalendarit Julian.