Ismail Kadare merr çmimin e Karrierës nga Akademia e Shkencave

Ismail Kadare shkrimtari i madh shqiptar ka qënë i pranishëm në ceremoninë e dorëzimit të çmimit të karrierës nga ana e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Në një ceremoni ku merrnin pjesë personalitete të letrave Kadare është nderuar me vlerësimin e lartë.”Ardhja Juaj këtu na jep të gjithëve gëzim të brendshëm, që fjalët tona modeste nuk e shprehin dot deri në fund.

Ky çmim është kurora e çmimeve shkencore kombëtare vjetore të akademisë sonë, krahas çmimit Ҫabej, atij Radovicka dhe çmimit për kërkuesin e ri më të suksesshëm. Megjithatë, Çmimi i Karrierës, që juria e posaçme vendosi t’ju akordohet Ju, është thjesht një shenjë nderimi krahasuar me çmimet e mirënjohjet e larta ndërkombëtare dhe titujt e nderit që keni fituar për merita të veprës Suaj ngado nëpër botë. Kur juria mori këtë vendim, ne të gjithë kemi menduar njësoj:-që emri Juaj, vepra Juaj, janë të tilla që asnjë çmim nuk i mbulon dot!”, u shpreh në fjalën e hapjes Vasil Tole sekretar shkencor i akademisë.

Më tej Tole nënvizoi se “ krijimtaria e Kadaresë ishte dhe mbetet “buka” jonë shpirtërore, e cila ushqente dhe ushqen imagjinatën, shtynte dhe shtyn, zgjeronte dhe riformatonte përmasat e munguara të lirisë individuale të ҫdo shqiptari”. ”Gjuha shqipe, gjuha jonë e përditshme, kurrë nuk e kishte arritur atë fuqi shprehëse që ne të gjithë gjejmë në veprën Tuaj.

Kjo vepër është konfirmimi më i padiskutueshëm i barazisë së shqipes me çdo gjuhë tjetër si gjuhë letërsie e si mundësi për të shqiptuar e kënduar të gjitha kumtet e mundshme të kësaj bote, letrare, muzikore a shkencore qofshin. Këtu ne e kemi për detyrë të saktësojmë dhe rolin Tuaj vetjak për lartësimin e shqipes letrare si gjuhë e njësuar në mënyrë sovrane dhe vendimtare. Përtej kësaj, e gjithë karriera Juaj ka qenë në shërbim të promovimit të identitetit historik dhe kulturor të shqiptarëve. Shqipëria tjetër, ajo e ndritshmja, qoftë dhe në prapësi, që gjendet në veprën Tuaj, është pa dyshim një arritje për të cilën brezat e shqiptarëve duhet t’Ju jenë dhe do të jenë përjetë mirënjohës.

Letërsia shqipe ka pritur plot pesë shekuj për të arritur atë që arriti me veprën Tuaj: të bëhet njëkohësisht letërsi europiane dhe fenomen botëror. Ju e lidhët atë me fillimin e fillimeve, veprën e Marin Barletit, e para vepër që e bëri dheun e Arbërit çështje të një qytetërimi të tërë. Prandaj mund të themi pa patetizëm se atë që bëri për mbrojtjen e Shqipërisë evropiane shpata dhe rezistenca e Skënderbeut në kohën e vet, Ju e bëtë në kohën tonë me penë dhe i vetëm. Miku dhe kolegu ynë e ka quajtur këtë Shqipëri Ismailand, duke përngjitur një idiomë të bukur të gjuhës angleze: Is my land, ky është vendi im, kjo është Shqipëria ime.

Shqipëria letrare e Ismail Kadaresë është një Shqipëri evropiane” tha Tole.Më tej ai foli për misionin e Akademisë duke thënë se “Akademia e Shkencave është trashëgimi, para se të jetë institucion”. “Kjo trashëgimi nuk na takon vetëm ne, nuk i takon vetëm një brezi, por është e gjithë kontribuuesve të saj që prej themelimit të saj deri më sot. Ne kemi përgjegjësi kundrejt kësaj trashëgimie, me të cilën lidhen emrat e intelektualëve më të shquar të vendit nga Aleks Buda e Eqrem Ҫabej deri tek Ismail Kadareja.

Në emër të kësaj përgjegjësie jemi përfshirë në një proces vetëreformimi që ka qenë kryefjala e kësaj periudhe, me qëllim që Akademia e Shkencave të jetë në funksionet e veta të ligjshme, si institucioni që bashkon dijetarët, mendimtarët, shkencëtarët e krijuesit me rol të shquar intelektual në shoqëri; si institucioni që vetëpërtërihet me studiues të rinj që i sigurojnë asaj të ardhme; si institucioni që mbështet zhvillimin ekonomik të vendit e që mbron nderin, dinjitetin dhe deontologjinë shkencore; si institucioni që ruan përbërëset themelore të identitetit shqiptar: gjuhën tonë të përbashkët, traditën tonë origjinale, historinë dhe letërsinë shqipe. Ne kemi hedhur hapat e domosdoshëm, duke i dhënë vullnetit tonë shprehje ligjore dhe shpresojmë se projekti që kemi paraqitur të aprovohet në kohën e duhur nga Këshilli i Ministrave dhe Kuvendi i Shqipërisë”, tha Tole.

15 qershor 2018