Plaku kalon një gardh të fortë të thurur
kujdesshëm, megjithëse jo të lartë, dhe futet
brenda në një kopsht të bukur, mbushur me
fruta ndjellëse, të cilat duket se ka kohë që
nuk vilen. Pret të shohë ndonjë roje apo dikë
tjetër, të cilit mund t’i kërkojë të hajë pak nga
ato fruta. Mbështetet pas një trungu dhe pret.
Kishte dëgjuar njëherë se rojet janë shumë
të duruar, ata fshihen dhe presin gjersa
hajdutët të prekin diçka me dorë, nëqoftëse
jo, ata nuk shfaqen kurrë, por rrinë fshehur.
Mendon të presë, por kalon shumë kohë, aq
sa uria fillon ta mundë dhe i erren sytë.
Shikon pemët e mbushura me fruta të
lëngshme, dhe niset drejt një peme të vogël.
I afrohet duke pritur që ndokush të ulërijë
gjatë çastit që zgjat dorën. Kap frutin dhe e
mban me dorë pa e këputur. Vazhdon ta
mbajë ashtu edhe për shumë kohë, por
askush nuk bëhet i gjallë, ndërkohë që uria
fillon t’i japë goditjet e fundit. Papritur, vëren
se të gjitha frutat janë të krimbura, përveç asaj
në dorën e vet. Vendos ta lëshojë poshtë
dorën e lodhur bashkë me frutin, por dëgjon
një zë të mbytur që duket sikur del nga
ndonjë zverk i shtrënguar fort. Një gjarpër
me ngjyra të bukura shfaqet që mbrapa pemës
dhe i thotë: “Nëqoftëse e ha, do të vdesësh!”
Plaku buzëqesh zorshëm si i frikësuar, ul
dorën bosh me sytë ngulur ethshëm drejt
gardhit dhe shtrihet dalngadalë përtokë me
vështrimin e trishtuar, duke menduar për
gjërat që kishte dëgjuar para se ta kapërcente.
|
…një dorë e ngritur lart me gishtin e
madh drejtuar nga njëra anë e rrugës, ndërsa
nga ana tjetër një makinë e zezë afrohet
ngadalë, e ndjekur nga kortezhi i përmotshëm
me fytyra të lodhura, me një shprehje të
padurueshme për të mbaruar sa më shpejt atë
lamtumirë të fundit, e cila duket sikur po zgjat
që prej një shekulli e që mbetet në mendjet e
njerëzve si një çast i neveritshëm e i
padurueshëm, ku ndërthuret më magjishëm
se kurrë jeta dhe vdekja dhe njeriu i mban
sytë e skuqur e të hapur fort vetëm te fytyra e
shtrembëruar e njeriut të kthyer tashmë në
hiç, dhe, prapëseprapë, të gjithë qajnë e
vajtojnë për “ikjen e tij të papritur e të
dhimbshme”, duke kujtuar të mirat që ka bërë
gjatë gjithë jetës së tij, tashmë të kthyera
mbrapsh e të pavlera, dhe për të mirat që ka
lënë si trashëgim, pa harruar edhe ligësitë, që
për një çast duket sikur u hapin rrugë të
mirave, por pak nga pak bllokojnë gjithë
rrugën, dhe, makina e zezë, e ndjekur nga
kortezhi i përmotshëm, ndalet, duke mos
patur rrugë tjetër për të mbaruar atë që ka
nisur, dhe, njeriu që rri pranë rrugës, ende
me gishtin e ngritur lart e me vështrim
shpresues se ndokush mund ta marrë me
vete, sepse është shumë i lodhur për të
vazhduar rrugën i vetëm e më këmbë,
dalngadalë ul poshtë dorën e lodhur, merr
në krahë arkivolin, që e ka ndërtuar me duart
e veta, dhe vazhdon përsëri rrugën më
këmbë, me kokën poshtë, por që ndonjëherë
e kthen mbrapa për të parë nëse është
zhbllokuar rruga e makina e zezë ta arrijë,
trembet nga një prekje e lehtë prapa krahëve
dhe një zë, i cili i thotë t’i vendosë rrota
arkivolit që mban në krahë, të hipë në të dhe
ta drejtojë me timonin e duarve të veta, ashtu
siç është dhe bën bota, nga e cila as një
përcjellje me makinë dhe njerëz që të flasin
për të mirat e tij nuk i dha, por vetëm i tregon
rrugën nga duhet të ikë e të mos kthehet
kurrë, megjithëse ai e di se kërkon diçka që
nuk mund të jepet, përveçse rrotave të
arkivolit, për të cilin njeriu fillon të
shqetësohet se mbase shkatërrohet nga
tronditjet e rrotave, që e ndihmojnë të ecë
shumë më shpejt se makina dhe njerëzit e
veshur me të zeza, të cilët ende nuk kanë
nisur rrugën e vetme që nuk ka kthim, por
vetëm vajtje, e cila varet edhe nga lloji i
arkivolit e rrotave, që duhen drejtuar mirë,
përndryshe del nga rruga e madhe dhe
detyrohet patjetër të presë makinën mbrapa
krahëve, për t’i bërë shenjë ta marrë edhe atë,
prandaj japin vetëm rrotat e arkivolit, sepse
kushtojnë më pak dhe prishen më shpejt,
duke i ofruar pasagjerë të mirëpritur makinës
së zezë, e cila i ngjan më shumë makinës së
plehrave të shpërndara kudo anash rrugës, ku
vazhdon udhëtimi i njeriut që vendosi të ecë
vetëm mbi arkivolin e vet, me kokën e
rënduar nga mendime, që nuk e lejojnë të
jetë një plehrë si gjithë të tjerat, por një që
ecën mbi arkivolin e vet me rrota pothuajse
të shqyera nga shpejtësia e madhe, me të
cilën shkon njeriu dhe arkivoli i tij drejt
gropës mbase jo të caktuar për të, që ka
ardhur aq shpejt dhe si në ëndërr, por për
një tjetër, që vjen nga mbrapa dhe vonohet
nga plehrat e shumta anash e nëpër rrugë,
dhe njeriu detyrohet të hapë vetë edhe
gropën, ku pret me padurim të fshihet nga
bota, që mbase do ta lërë të presë radhën në
qoftë se, pa mbaruar së hapuri gropën, do të
arrijë makina e zezë e plehrave, prandaj
gërmon nxitimthi me thonj duke vështruar
rrotat tashmë të shqyera, që i ngjajnë si sytë e
kortezhit të përmotshëm, të cilin nuk ka më
zili ta ketë, me lot në sytë gjysmë të mbyllur e
gati pa jetë, të cilët po pijnë pikat e fundit të
burimit të shterur, duke marrë me vete
gurgullimën e vetme që ngjason pak me
zhurmën e rrotave të arkivolit, kur rrëshqet
mbi rrugën e të gjithëve, në gllabërimin e
çastit të sfidimit të rrugës së tepricës së
pamundësive anonime…
|
Prifti mblodhi forcat dhe i ra disa herë
këmbanës, duke tërhequr litarin e gjatë që
përfundonte te këmbana në majë të kullës.
Kreulur, përshpëriti disa lutje të frikshme
nëpër dhëmbë, sikur të mallkonte, dhe i
hodhi një vështrim turmës së njerëzve që
mbushnin kishën. Pahsi bëri kryqin, përveshi
buzët me përçmim, duke ndjekur me
sybishtazi njerëzit, të cilët e pasuan dhe
ngulën sytë shpresues drejt tij. Fshatarët iu
dukën si krimba të bardhë e të trashë, që
zvarriteshin drejt tij duke u ngërdheshur e
lëshuar jargë nga goja. Donte t’i shqelmonte
e t’i flakte tutje, t’i dërgonte aq larg sa, duke
u zvarritur, nuk do të mbërrinin kurrë tek ai.
Por e dinte se ishte e kotë: vezët e tyre do të
çelnin dhe krimbat e tjerë do të vazhdonin të
zvarriteshin, derisa të mbërrinin, por, deri
atëherë, kishte kohë. U foli njerëzve me zë të
ulët, ngadalë, me sy gjysmëmbyllur, për
krimbin, sesi ta shmangnin e të ruheshin prej
tij. Sapo mbaroi, mori frymë thellë, duke i
vështruar të gjithë me radhë, drejt në sy. Ata
u ngritën me padurim dhe shtynin njëritjetrin
për të dalë jashtë. U merrej fryma në
atë vend të mykur e të lagësht, plot
merimanga e insekte, që u futeshin ngado
nëpër trup e u pinin gjakun. Prifti pështyu dhe
kaloi në një dhomë të vogël të errët. Pasi hoqi
veladonin u shtri të flinte.
Dikush trokiti fort e me nxitim te porta.
Prifti hapi derën përgjumësh. Në fytyrë iu
përplasën pika shiu. Njeriu i tha diçka
nxitimthi. Nuk e kuptoi dhe vuri dorën te
veshi, që të dëgjonte më mirë, por menjëherë
iu kujtua diçka që e bëri të sprapsej, duke
mallkuar veten për gjestin e bërë. E kishte vënë
re menjëherë atë endacakun budalla që ishte
dukur në fshat. Pasi asnjeri nuk i dha gjë tjetër,
veç sharjeve e shqelmave, u shtri në mes të
rrugës, duke bërë si peshqit, kur i flakin në
pluhur. Kryeplaku iu afrua dhe endacaku
kërkoi me shenja t’i thoshte diçka në vesh.
Veshi bashkë me dorën iu afruan gojës së
tjetrit, ndërsa një gjë e bardhë hollake, si
krimb, doli nga goja, duke u zhdukur brenda
organit dëgjues të kryeplakut. Vetëm prifti e
vuri re atë si krimb, përmes gishtave të dorës
që hidhte gurë fshehurazi kundër tij. Por
fshatari te porta i ndërpreu mallkimin ndaj
vetes duke i thënë se kryeplaku kishte vdekur
papritur. Ashtu, përgjumësh siç ishte, por i
gëzuar, madje i lumtur, i përplasi derën tjetrit
në fytyrë dhe nxitoi drejt litarit të këmbanës,
megjithëse koka i dhimbte shumë; i dukej
sikur ndonjë nga krimbat e vegjël të bardhë i
ishte futur në vesh, duke e grryer që brenda.
Shtrëngoi litarin dhe u var atje duke qeshur
me të madhe. I dukej sikur këmbana e lagur
ding-dongonte më fort dhe tingulli shkonte
më larg. Papritur, goditja u ndërpre dhe prifti,
i habitur, vuri re se litari po i mbështillej
rrotullimthi mbi duar. Ngriti kokën duke
shtangur syshqyer drejt këmbanës së zezë që
afrohej marramedthi duke u zmadhuar
frikshëm. Nga goja e hapur nuk nxorri dot
asnjë lutje dhe këmbana e lagur ndali
vringëllimën me një goditje të mbytur e të
thatë, sikur të kishte thyer ndonjë ashkël
druri. Njerëzit, pasi dëgjuan këmbanën të
binte furishëm, rendën drejt kishës. Atje
gjetën kryeplakun, i cili dukej se ishte njoftuar
i pari. Ai po vështronte mendueshëm trupin,
gjysma e të cilit kishte mbetur jashtë
këmbanës. Gishtat e dorës së vjetër, si krimba
gjysmë të ngordhur, lëviznin ende pakëz. I
shkeli me këmbë dhe u mëshoi fort, duke i
ndalur përgjithmonë. Dy burra iu afruan
gjysmës së trupit dhe e tërhoqën fort, duke
shqyer ngjethshëm copat e mishit që e
mbanin ende lidhur me gjysmën tjetër, e cila
do të mbetej poshtë këmbanës, që edhe të
gjithë bashkë, nuk mund ta lëviznin nga vendi,
aq e rëndë ishte. Njëri prej burrave volli mbi
fytyrën e ngrirë të priftit, kurse kryeplaku
pështyu mbi këmbanën e lagur nga shiu.
|
