Pepili/Komedia Hyjnore/94

Nga Wikibooks

K. XIII Rrethi i shtatë. - Brezi i dytë. - Dhunuesit kundër vetvehtes dhe pasurisë së vet. - Pier dela Vinja. Lani. - Xhiakomo da Sant Andrea. - Fiorentinasi vetëvrasës.[1]

Nesi ende s’kish dale ne tjetrin breg,
Kur na u futem ne nje pyll t’pasosun,
Ku s’shihej kund me sy as shenje as shteg.
Jo flete te blera, por ne zi ngjyrosun,
Dege t’drejta jo, por nejce e te ngatrrueme,
Pa fruta, krejt me thepa t’helmatosun.
Nuk gjejne kso shkurresh t’ashpra e te dendsueme
Ato bishet e egra, qe aq menijne
Korneto dhe Cecine, toke te lavrueme.
Te mbrapeshtat Harpije ketu rrijne
Qe dbuen trojan’t nga Strofadet unji,
T’zeza tue parafole, qe ma vone vijne.
Flatra te gjana, ftyren si njeri,
Kambet me kthetra, barkun n’pupla mblue,
Nder ato bime per bind rrijne tue psherti.
E prisi I mire: <<Ma mbrende nuk due me t’cue,
Se je n’brezin e dyte une pa ta thane,
Ketu do jesh, - vazhdoi ai me tregue, -
Deri sa t’kesh arrijte te e ndezta rane;
Por hapi syte, se ke me pa paprite
Gjana, sa syve tuej bese mos me u zane>>.
Kudo degjoja njerz tue fsha, tue brite,
Por kund njeri me sy nuk po veshtroja,
Prandej u ndala pa ba za, habite.
Besoj se ai besonte, qe une besoja
Se gjithe ai za mund t’dilte n’per morrize
Nga njerz te fshehun nga e pyllit mbloja.
<<Ne qofte se then, foli I shtrenjti pris, -
ndo’j degez nga ndonjana nder kto bime,
mendimet qe ti ke kane per t’u grise.>>
Atbote une doren time tue e shtrime
Nje gem keputa n’nje kacube, mbas pak
<<Pse po me shkyen?>> - ai trung leshoi nje brime.
E kur filloi me u ri pastaj ne gjak:
<<Pse me caplon? – ia nisi tue u germushe, -
si nuk te ndjeka ai shpirt dhimbje ndopak?
Njerz dikur qeme, por tash jem kthye n’gemushe,
Ty dora duhej t’kishte ma meshire
Shpirten gjarpijsh po t’ishim neper fushe.>>
Sikur nje dru e njome, e ndezun mire
Nga njena ane, n’ane t’kundert psheretin
Edhe cijat prej eres neper bire,
Ashtu nga ai gem riguen edhe u perzine
Fjale edhe gjak; prandej une e leshova
Pertoke, nga frika te dy krah’t m’u ngrine.
<<Po te kishte zane bese edhe pa prova, -
I gjegji prisi im, - shpirt I coptuem,
Cka n’vargje t’mija qysh ma pare pershkrova,
Doren e vet kah ti s’do e kish drejtuem;
Por fakti I pabesueshem me ka shty
Ta nxis per nje veprim, qe asht tue m’randuem.
Por thuej kush je e ky si shperblim ty
Ka per ta ngjalle kujtimin per cdo skute
Te botes, ku te drejte ka ky me u kthye.>>
E trungu: <<Aq fort ti zemren po ma zbut
Sa nuk hesht dot. Keq pra mos te ju vije,
Ne qofte se ne bisede po due me u fute.
Jam ai qe celsat dijta n’dore t’ia shtij
Zemres se Federikut; tue I vertite
Ambel, here mbyll here cel, munda t’arrij
Te zemra e tij kend mos te la m’u avite;
Besen ia mbajta t’lartes zyre, e mbyte
E pata vehten, puno nate e dite.
Por smira, kjo lavire, qe s’I heq syte
Nga selija e Cezarit asnjehere,
Vdekje per t’gjithe, ne kurte ves I ndyte,
Ndaj meje ndezi flake shpirtnat e tjere
Dhe ndezja e tyne ndezi Augustin krejt,
E m’u kthye n’vaje cka pata lavd e ndere.
Ky shpirti im, qe pezmi ish tue e brejte,
Me vdekjen tue dashte pezmit me I shpetue,
Ndaj vehtes sime t’drejte m’bani t’padrejte.
Pasha te rejat rranje te ketij dru,
Kurr nuk ia theva besen zotenise,
Qe ishte aq I denje per t’u nderue.
N’se kush prej jush n’ate bote prap ka me u nise
T’ma naltoje emnin tim, qe poshte ka ra
Nga cpifjet e frymzueme prej zilise.>>
Priti paksa, pastaj: <<Mbasi s’ban za, -
M’u suell poeti, - kohen mos e bir,
Por foli ne pac pyetje per t’I ba!>>
At’here prisit I thashe: <<Fol ti ma mire,
Mjaft qe deshira im te plotsohet,
Se prej dhimbjes te shprehem kam veshtire.>>
E ai filloi: <<Ishalla vertetohet
N’ate bote deshira e drejte, qe n’zemer t’dridhet,
Shpirt I burgosun; nga ne te kerkohet
Me lutje, t’na tregosh ne c’menyre lidhet
Shpirti nder dege; na thuej ti mundesisht
A thue ka ndodhe qe kush prej tyne t’zgjidhet?>>
Ahera trungu fryni fuqimisht
E u shndrrue gjithe ajo ere ne keto fjale:
<<Cka deshet, do degjoni shkurtimisht.
Porsa nga trupi shpirti te kete dale,
Nga trupi, qe vete mbyti me dore t’vet,
Minosi n’gryke te shtate e hjedh pa u ndale.
Bie ne pyll, e aty ku ndeshet njet,
Aty ku fati e flak prosi shgjetore,
Rranjet e veta lshon e gema qet;
Del si fidan, rritet si lande pyllore;
Gjethet e saj harpijet I kane gjelle,
Dhimbje shkaktojne, dhimbjes I gjejne dritore.
Si tjeret, trupat ketu kem’ me I sjelle;
Por jo ma qe t’I veshim perseri,
Se s’asht e drejte te marrish cka ke hjedhe.
Do t’I terheqim zvare, n’kete erresi
Pylli nder dege do varen trupat tone,
Sejcili vare n’ate shpirt, qe pat merzi.>>
Mbi trung ishte terheqe vemendja jone,
Pandehnim se dic donte prap me thane,
Kur, ja, degjuem na nje te forte jehone,
Si ai qe degjon befas nga nje ane
Derrin qe vjen e ata qe I dalin n’prite,
Qejt lehin e ulurin krejt pylli I gjane.
Do shpirtna, ja, nga I majti breg paprite
Ia behen cveshe, dermishe, tue nga rrufe
N’per pyll, perdhe me turr deget tue qite.
I pari briste: <<O morde, tash ku je?>>
Tjetri, qe I bahej vrapi se I del huq,
I thrriste: <<O Lan, ti kaq I shpejte nuk qe
N’beteje te Topos, dheu kur n’gjak u kuq!>>
E ndoshta pse nuk kishte ma ai fryme,
Mbi nje kacube u rrzue e ra palmuc.
E mbas tyne krejt pylli ishte plym
Me bushtra zi, te vrullshme e te deshrueme,
Porsi langojt qe hekrat kane shperthyem.
Mbi ate qe mbet u lshuen si te terbueme,
Pastaj me dhambe ta bamen cike e cike,
Hiken, ne goje gjymtyret e dermueme.
Prisi doren ma muer e, mue tane frike,
Me coi te cufrra kot qe shkrihej n’vaje
Per trup gjymtue ku gjaku rridhte pike.
<<O Jake nga San Andrea, - zani I saj
gulshonte, - cka fitove qe mburoje
gjete ne mue? Per ty faje pse t’laj?>>
Kur iu afruem, mesuesi zu t’I thoje:
<<Po ti kush je, qe kjan me aq pikllim
tue fole e gjak tue rrjedhe nga keto goje?>>
E ai: <<O shpirtna, qe ne kete drejtim
Paskeni ardhe si shkyhemi ma pa
E po shihni ne mue te ziun gjymtim,
M’I mblidhni deg’t e shkurres trishtas ra!
Une qeshe nga ai qytet qe mburojtar
Baptistin muer, hoq Marin: per kete gja
Ky kurr nuk do ta laje te sillet mbare,
E po mos t’ishte ftyra e tij mbi ure
Te Arnit, sikur qe gjithmone ma pare,
Qytetaret, qe e themeluen dikur
Mbi hi e pluhun, t’vetmet gja qe mbeten
Nga Atila, s’do te ngrinin n’kambe nje mur.
Shtepine trekambsh une bana e vara veten.>>

  1. Nxjerr më 22 Gusht 2009 prej forumishqiptar.com, Komedija Hyjnore - Dante Aligieri, plasuar aty nga Veshtrusja më 26-07-2004, 11:11